Mì hai tôm là gì?
Trên vỏ gói mì in hình bao nhiêu con tôm thì người ta gọi tên theo từng ấy con. Bởi vậy mới có mì hai tôm, mì bốn tôm
Hình ảnh “Hai tôm” quen thuộc
Hình ảnh mì “Hai tôm” đã trở nên quá quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam. Cụm từ này còn phổ biến đến mức thay thế cho tên gọi các sản phẩm mì chua cay. Vậy nên người ta hay bảo nhau rằng “ăn mì tôm không?” chứ ít ai gọi tên của sản phẩm đó.
Thương hiệu sử dụng hình ảnh “Hai tôm” được nhiều người biết đến nhất hiện tại chính là “Miliket”. Được biết đến như vua mì vào những năm 80, 90, với mức giá rẻ và sự tiện dụng. Thống trị tới 90% cổ phần tại thời điểm đó. Vifon cũng được nhớ đến với sản phẩm “Mì Chính Hiệu Hai Tôm”.
Nguồn gốc ra đời của mì hai tôm
Thương hiệu đầu tiên sử dụng hình ảnh hai tôm, cũng là một trong những thương hiệu sản phẩm ăn liền gói lâu đời nhất ở Việt Nam – Bình Tây Food (BIFOCO). Công ty cổ phần thực phẩm Bình Tây có mặt ở thị trường Việt Nam vào những năm 60. Bình Tây chiếm độc tôn vị thế lựa chọn ăn sáng nhanh và lẹ với sản phầm huyền thoại mì chay “Lá Bồ Đề”. Bình Tây thật chất đã cho ra mắt sản phẩm mì tôm với tên gọi “Mì Bình Tây Hai Tôm”.
Sản phẩm Mì Bình Tây Hai Tôm có hương vị chua cay độc đáo, thơm lừng mùi tôm, sợi mì dai đúng chuẩn thương hiệu Bình Tây, thế nhưng tiếc thay, sản phẩm mì hai tôm của Bình Tây Food không gây được nhiều tiếng vang. Đặc biệt là khi sản phẩm mì chay “Lá Bồ Đề” quá nổi tiếng tại thời điểm đó đã làm lu mờ gần như tất cả các nổ lực quảng bá sản phẩm khác của Bình Tây. Chỉ riêng có sản phẩm nước tương “Lá Bồ Đề” là còn tạo nên tiếng vang riêng.
Bên cạnh đó, gần đây trên fanpage của Bình tây, thương hiệu này còn khẳng định đã đăng ký độc quyền tên gọi này (cả cụm tên sản phẩm Mì-Bình-Tây-Hai-Tôm không riêng lẻ “Mì” hay “Hai tôm”).
Thương hiệu nào sở hữu hình ảnh “Hai tôm” cuối cùng
Trải qua vài chục năm, cả ba thương hiệu đều còn tồn tại và tiếp tục phát triển. Cả ba đều giữ lại sản phẩm mì hai tôm với không quá nhiều sự thay đổi về bao bì. Nhưng cuộc chiến giành lấy hình ảnh “Hai tôm” sẽ kéo dài tới khi nào ? Riêng với Miliket, thương hiệu quyết tâm giữ nguyên bao bì như 30 năm trước. Đã có nhiều nhận xét về sự bảo thủ của Miliket, không chịu đổi mới để thu hút khách hàng đã làm vuột mất vinh quang của sản phẩm mì hai tôm. Vifon thì đang dần chuyển hướng qua các sản phẩm khác như phở với các dấu hiệu tích cực hơn. Bình Tây đang có tiềm năng rất lớn vì sự trở lại gần đây của thương hiệu này. Bình Tây hiện tại đang hiện đại hóa thương hiệu và đẩy mạnh quảng bá sản phẩm, để lấy lại vị thế của mình trên thị trường.
Sự nổi lên của các sản phẩm mì hiện đại, người tiêu dùng đã dần quên đi hương vị “hai tôm” một thời. Vì vậy, thật khó để nói trong tương lai xa, thương hiệu nào sẽ giữ lại “hai con tôm” trong danh sách sản phâm của mình.
Thương hiệu vang bóng một thời: Mì hai tôm Miliket, nơi khởi nguồn ‘mì tôm Việt Nam’
Mì ăn liền Miliket đã trở thành một mảnh ký ức của thế hệ những người sinh ra và trưởng thành trong giai đoạn thập niên 80, 90 thế kỷ trước. Mì Miliket nổi tiếng đến mức hình ảnh hai con tôm chụm đầu vào nhau in ngoài bao bì đã trở thành biểu tượng và thành luôn cái tên chung cho các loại mì gói được sản xuất sau này.
Nhãn hiệu mì ăn liền Miliket từng thống lĩnh thị trường với gói mì giấy kraft và hình ảnh hai con tôm. Thời hoàng kim chiếm tới 90% thị phần
Miliket là thương hiệu mì ăn liền của Công ty cổ phần Lương thực Thực phẩm Colusa – Miliket, có trụ sở tại quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh. Thương hiệu mì Colusa đã được sản xuất từ trước năm 1975 bởi công ty thực phẩm Sài Gòn, sau năm 1975, được đổi tên thành Xí nghiệp chế biến lương thực thực phẩm Colusa.
Đến năm 1983, Tổng Công ty Lương thực miền Nam mở thêm Xí nghiệp lương thực thực phẩm Miliket. Năm 2004, Colusa và Miliket sáp nhập thành Công ty lương thực thực phẩm Colusa – Miliket; đến năm 2006 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuyển đổi thành Công ty cổ phần.
Những năm 1980, mì Miliket được coi là món ăn hảo hạng, có giá khoảng 500 đồng, một mức giá đắt đỏ thời bấy giờ. Cảm giác sung sướng khi được thưởng thức một bát mì nóng hổi đổi vị bữa cơm hàng ngày là ký ức chung về một tuổi thơ vất vả của rất nhiều thế hệ người Việt. Lúc bấy giờ, mì Miliket chính là món ăn được “khao khát” nhất. Thường là lúc nào bị đau ốm, người xưa mới được “tẩm bổ” bằng bát mì tôm.
Đến những năm 1990, khi kinh tế khấm khá hơn, mì Miliket trở nên phổ biến, là món ăn khoái khẩu của mỗi gia đình. Với giá thành rẻ, tiện lợi, hương vị phù hợp, từng có giai đoạn Miliket chiếm tới 90% thị phần mì ăn liền tại Việt Nam. Miliket “xâm chiếm” kệ bếp của hầu khắp các gia đình. Nó quen thuộc đến mức người tiêu dùng lấy hai từ “mì tôm” định danh cho loại thực phẩm này.
Sau năm 2000, sự gia nhập thị trường của nhiều hãng mì ăn liền trong và ngoài nước đã khiến vị thế “độc quyền” của mì Miliket dần mất đi.
Các hãng mì mới xuất hiện với nguồn lực mạnh mẽ và chiến lược quảng cáo rầm rộ như Vina Acecook, Masan, Asia Foods… nhanh chóng chiếm thị phần của Miliket. Từ người dẫn đầu, đến này thị phần của Miliket chỉ ở mức dưới 4% sản lượng tiêu thụ tại Việt Nam.
Đứng trước sự cạnh tranh khốc liệt của các đối thủ, mặc dù không có điều kiện chi nhiều tiền quảng cáo, mì Miliket vẫn tìm được chỗ đứng cho riêng mình, đó là tập trung vào phân khúc nông thôn, những người thu nhập thấp. Nhờ đó, mì 2 con tôm vẫn sống khỏe trong thị trường ngách với tập khách hàng riêng của mình và đang lớn mạnh về doanh thu.
Doanh nghiệp cũng đã phát triển thêm nhiều sản phẩm khác để bắt kịp những thay đổi của thị trường. Miliket sản xuất thêm phở, cháo, hủ tiếu, miến ăn liền và lấn sân sang các mặt hàng gia vị như: nước tương, tương ớt, bột canh, nước chấm thực vật… Các sản phẩm của doanh nghiệp đã xuất hiện tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Myanmar, Singpore…
Và đặc biệt, Miliket cũng là một trong số ít đơn vị vẫn sản xuất sản phẩm mì ký, sản phẩm mà hầu hết thương hiệu lớn hiện nay không sản xuất.
Không chỉ cố gắng bắt kịp thị trường, để cạnh tranh, Miliket cũng thay đổi cả chiến thuật phân phối hàng. Thay vì đầu tư quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông đại chúng, Miliket trực tiếp đem sản phẩm đến với người tiêu dùng qua Hội chợ hàng Việt Nam chất lượng cao, Hàng Việt về nông thôn, trực tiếp đưa sản phẩm thông qua chợ đầu mối, chợ bán lẻ và đại lý.
Ngoài ra, thương hiệu này nhắm thêm vào phân khúc thị trường mà chưa ông lớn nào chạm tới. Cụ thể, trong khi các doanh nghiệp lớn đang phải căng mình cạnh tranh trong thị phần tiêu dùng hàng ngày của người dân, thì Miliket lại len lỏi vào những quán ăn, hàng lẩu. Từ vỉa hè cho tới nhà hàng, mì ăn liền Miliket vẫn xuất hiện trên bàn ăn chứ không phải là một thương hiệu mì nào khác.
Miliket cũng tập trung vào đối tượng người tiêu dùng ở tầng lớp thấp, lao động, đa số ở miền Tây và miền Nam. Phân khúc này đem tới lợi nhuận không cao nên những ông lớn còn chưa muốn chen chân vào.
Để cạnh tranh được bằng chiến lược chi phí thấp, Miliket đã tiết kiệm chi phí sản xuất đến mức tối đa. Việc thực hiện tốt công tác quản lý sản xuất, tiết kiệm, giảm định mức tiêu hao nhiên liệu, tăng thu hồi thành phẩm đã giúp Miliket giảm được trung bình hơn 4 tỉ đồng mỗi năm.
Và nhờ không mất quá nhiều chi phí cho việc quảng bá sản phẩm, giá mì ăn liền Miliket hiện nay được xem là thấp nhất thị trường. Giá một gói mì bao bì giấy 75gr chỉ 2.700 đồng. Các loại khác cũng chỉ ở mức 3.100 – 6.000 đồng.
Tháng 7/2017, ông vua mì tôm một thời đã chính thức chào sàn gần 5 triệu cổ phiếu, CTCP Lương thực Thực phẩm Colusa – Miliket đạt vốn hóa 124 tỷ đồng.
Trong một thị trường mì ăn liền cạnh tranh quá khốc liệt hiện nay, việc chọn phân khúc giá rẻ cùng với lợi thế hồi ức và thói quen cũng là một chiến lược an toàn và khá khôn ngoan của Miliket. Dù không thể trở lại thời hoàng kim như trước đây, nhưng ít ra, độ phủ sóng của mì Miliket vẫn được đảm bảo.
Tranh cãi quanh chuyện “mì hai tôm” Miliket 3-4 chục năm không đổi bao bì
Mì ăn liền Miliket trong giai đoạn thập niên 80, 90 thế kỷ trước nổi tiếng đến mức hình ảnh hai con tôm chụm đầu vào nhau in ngoài bao bì đã trở thành biểu tượng, thậm chí trở thành danh từ chung cho các loại mì ăn liền tại Việt Nam.
Những năm 1980, mì Miliket được coi là món ăn hảo hạng, có mức giá đắt đỏ khoảng 500 đồng. Đến những năm 1990, khi kinh tế khấm khá hơn, mì Miliket trở nên phổ biến của mỗi gia đình, thậm chí từng có giai đoạn Miliket chiếm tới 90% thị phần mì ăn liền tại Việt Nam.
Từ những năm 2000, cùng với sự phát triển và hội nhập kinh tế, Miliket đã gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ những tên tuổi như Acecook, Masan Consumer,… dẫn đến thu hẹp dần thị phần.
Theo Hiệp hội Mỳ ăn liền thế giới, Việt Nam là quốc gia đứng thứ ba về quy mô tiêu thụ với 8,56 tỷ gói trong năm 2021, sau Trung Quốc và Indonesia. Theo báo cáo của Miliket, doanh nghiệp này đã bán ra tổng cộng 16.311 tấn mỳ trong năm 2021.
Với trọng lượng tiêu chuẩn của mỳ gói Việt Nam ở mức 80 gram/gói*, có thể ước lượng thị phần năm 2021 của Miliket rơi vào khoảng 2,3%.
* Dòng mỳ Omachi của Masan nguyên bản có trọng lượng 80 gram/gói, Omachi khoai tây 85 gram/gói; Mì Hảo Hảo chua cay: 75 gram/gói; một số nhãn hiệu có thể nhẹ hơn từ 60 gram/gói đến 65 gram/gói như mỳ chay Vị Hương, Tiến Vua của Kokomi: 65 gram/gói, Miliket: 65-70 gram/gói … hoặc nặng hơn như Lẩu thái Acecook: 83 gram/gói.
Đánh mất thị phần vào tay các đối thủ, phải chăng Miliket là kẻ “chậm chân” trong nhiều mặt?
Đầu tiên, có ý kiến cho rằng, Miliket “bảo thủ” không thay đổi mẫu mã, đa dạng hóa sản phẩm, trong khi các đối thủ trên thị trường rất chịu khó đầu tư cho hoạt động R&D và liên tục ra sản phẩm mới.
Có thể nhìn vào ông lớn Masan Consumer hiện nay để thấy thị trường mì hiện nay đang thay đối nhanh ra sao. Đều đặn hằng năm, Masan Consumer đều cho ra đời sản phẩm mới. Chẳng hạn, năm 2021 là mì siêu năng lượng Kokomi 90 tôm chua cay hay mì nấu hải sản Kokomi 90 Kayakay, mì trộn Kokomi xoài xanh tôm nõn… Năm 2022, Masan Consumer ra mắt thế hệ mì Omachi mới, mì lạnh xốt táo.
Masan Consumer còn là đơn vị đi đầu thị trường cho ra đời sản phẩm mì cao cấp với thịt thật nguyên miếng trong bộ sản phẩm ăn sáng Chin-su.
Masan Consumer luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động R&D trong sự phát triển của ngành hàng tiện lợi và đồ uống. R&D được doanh nghiệp coi là trụ cột dẫn dắt các phát kiến mới, đón đầu xu hướng tiêu dùng mới.
Năm 2021, doanh thu thuần của ngành hàng thực phẩm tiện lợi Masan Consumer đạt 8.629 tỷ đồng, tăng trưởng 25,4% so với năm 2020. Omachi tăng 25,1% và Kokomi tăng trưởng 33,5% so với cùng kỳ.
Nhìn lại Miliket, “ông trùm” một thời này ngay cả đến sản phẩm mì cốc, mì hộp tiện lợi cũng không phát triển. Vài chục năm nay, họ chỉ trung thành với dòng sản phẩm truyền thống và bao bì 2 con tôm, danh mục có thêm thêm một vài loại khá đơn giản như mì chay, mì xào, mì thập cẩm hoặc sản phẩm mì 2 tôm cao cấp hơn (sợi mì có khoai tây) hay mì 4 tôm với bao bì mới. Vòng đời của những sản phẩm này đều rất dài nếu so với sản phẩm mì của các hãng khác trên thị trường.
Dẫu vậy, vẫn có rất nhiều ý kiến bảo vệ Miliket.
Đầu tiên là vì hương vị sản phẩm, theo khẩu vị của nhiều người là ngon, phù hợp. Chính sự mộc mạc, không thay đổi của Miliket cũng tạo nên dấu ấn riêng, thậm chí là đặc trưng giúp nhận diện thương hiệu.
” Bao bì xấu nhưng có độ nhận diện thương hiệu cao, nhìn một cái là nhận ra ngay, rõ ràng trong cuộc chiến thị giác “, chị Phương Vy (Thanh Xuân, Hà Nội), một khách hàng sử dụng mì Miliket nhiều năm cho biết.
Không đầu tư cho quảng cáo, marketing
Không chỉ chạy theo trend, các thương hiệu khác còn phải tìm cách “lấy lòng” khách hàng thông qua các chiến dịch marketing.
Chẳng hạn Hảo Hảo cho ra mắt mì ly Handy cùng hoạt loạt TVC, viral clip lấy lòng giới trẻ, Kokomi có các món đồ chơi tặng kèm nhằm “thu phục” các gia đình có con nhỏ…
Trên thực tế, những chiến dịch marketing được xây dựng để đẩy doanh số cho sản phẩm mới hơn là những sản phẩm đã có lượng người dùng trung thành và thị phần ổn định. Đó cũng là lý do tại sao các hãng phải đổ nhiều tiền làm marketing, còn Miliket được quyền thờ ơ.
Nhìn vào bức tranh tài chính của Colusa – Miliket những năm gần đây sẽ thấy một bức tranh tương đối ổn định, không quá xuất sắc với hệ số sinh lời trên doanh thu 4% (đột biến năm 2021 do sản xuất bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid nên sản lượng, lợi nhuận tụt giảm mạnh).
Với khả năng sinh lời hiện tại mà không đầu tư thêm vốn, sẽ khá khó để Colusa – Miliket có nguồn tài chính đầu tư cho việc mở rộng sản xuất hay thâm nhập thị trường với những sản phẩm mới. Thậm chí ngay cả khi “tiền không phải là vấn đề” thì cũng rất khó khăn để cạnh tranh với những đối thủ mạnh, sở hữu bộ máy nhân sự giỏi, máy móc, nhà xưởng đầu tư hiện đại và có hệ thống phân phối riêng như Masan.
Có lẽ, để an toàn nhất, Miliket muốn đi con đường riêng của mình, dẫu nhỏ hẹp nhưng luôn có một lượng khách hàng trung thành, đánh giá cao về hương vị và chất lượng của thương hiệu vang bóng một thời này.
********************
Đăng bởi: Trường THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
