Khâm liệm là gì?
Trước khi tiến hành việc nhập quan – đặt thi thể vào quan tài, gia đình người đã khuất cần thực hiện 2 việc là mộc dục, tức tắm rửa cho người chết và dùng vải để quấn quanh thi thể người chết. Công tác chuẩn bị bao bọc thân thể người đã khuất bằng vải được gọi là khâm liệm. Khâm liệm là một trong những bước quan trọng trước khi chôn cất người chết.
Loại vải dùng để quấn thi thể không có yêu cầu cụ thể là loại vải nào. Ngày xưa do điều kiện thiếu thốn, các gia đình thường dùng vải trắng thông thường. Hiện nay, nhiều gia đình có điều kiện hơn, cũng như muốn tổ chức tang lễ cho người thân tốt hơn nên thường lựa chọn vải lụa, vải tơ tằm, các loại vải đắt tiền,…Hoặc sử dụng dịch vụ làm tang lễ trọn gói để chuẩn bị chu đáo, cầu kỳ hơn.
Trình tự thực hiện khâm liệm như thế nào?
Việc khâm liệm người chết không kéo dài quá lâu nhưng gia đình cũng cần chú ý thực hiện theo đúng quy trình như sau, gồm 3 bước:
Bước 1: Gia đình tìm đến các sư thầy, người am hiểu về thủ tục nhờ chọn ngày giờ tốt để có thể tiến hành việc khâm liệm.
Bước 2: Sau khi đã lựa chọn được ngày giờ tốt, tiến hành việc khâm liệm bằng cách trải chiếu đặt cạnh quan tài, đặt thi thể người chết lên miếng vải lớn, bố trí thêm đai bằng vải trắng ở các vị trí ngang bắp chân, mông và vai.
Bước 3: Bọc vải từ chân đến thân và đầu, để lộ mặt người đã khuất để con cháu có thể nhìn mặt lần cuối.
Sau khi hoàn tất việc khâm liệm, gia đình có thể tiến hành việc nhập quan, phát tang, cáo phó cho hàng xóm làng giếng, bạn bè, họ hàng đến thăm viếng, thắp hương.
Lưu ý khi thực hiện nghi thức khâm liệm
Ngoài ra, khi chuẩn bị cho lễ khâm liệm người chết thì người nhà tuyệt đối sáng suốt, bình tĩnh và nên thực hiện những việc làm sau:
Dùng nước ấm, lấy khăn lau sạch cơ thể người mất sạch sẽ rồi tiến hành lấy quần áo mới thay cho họ, còn quần áo cũ sẽ gấp lại bỏ vào áo quan trong khi tẩm liệm.
Mua một ít bao trà khô trải điều khoảng 2 phân dưới đáy áo quan khi tẩm liệm, vì trà khô sẽ giúp rút hơi của người chết không gây mùi và giữ vệ sinh cho mọi người.
Dùng vải trắng dài rộng khoảng 1m6 trải xuống ngay ngắn rồi đặt người mất giữa tấm vải ngay ngắn
4 người thân trong gia đình, có con trai trưởng sẽ ở vị trí đầu người mất và những người còn lại một người ở vị trí dưới chân, một người hông trái, một người hông phải và tiến hành nắm mép vải đồng nâng lên một lượt rồi đặt nhẹ nhàng người mất vào áo quan để khâm liệm.
Sau khi tiến hành khâm liệm xong thì tiến hành đến việc nhập quan và phát tang, cao phó cho người thân và bạn bè gần xa đến thăm viếng.
Khâm liệm kiêng kỵ điều gì?
Việc khâm liệm người chết cần được thực hiện theo đúng quy trình và các lưu ý đã nêu trên. Ngoài ra còn có một số điều kiêng kỵ để tránh phạm phải điều không hay, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình cũng như quá trình siêu thoát của người chết.
Tránh để nước mắt rơi vào thi thể
Trong quá trình khâm liệm kiêng kỵ việc khóc lóc quá nhiều và tuyệt đối không để nước mắt rơi vào thi thể. Việc gia đình người thân đau buồn nên khóc thương là điều không tránh khỏi, tuy nhiên việc này được cho rằng khiến người chết vướng bận, khó lòng mà siêu thoát.
Việc để nước mắt rơi vào thi thể còn ảnh hưởng đến công việc làm ăn của gia đình vì quan niệm cho rằng dễ bị quỷ nhập tràng, nhiều vận hạn xui rủi sau này. Do vậy, gia đình dù có đau buồn cũng nên kiềm chế và đứng xa thi thể khi thực hiện việc khâm liệm.
Không để mèo gần thi thể
Quan niệm không để mèo gần thi thể thật ra là do ông bà ta từ xưa để lại cho con cháu. Vì họ cho rằng trong quá trình khâm liệm, mèo đặc biệt là mèo đen lại gần sẽ khiến người chết bật dậy. Hiện tượng mèo nhảy qua khiến xác chết sống dậy thường gọi là “quỷ nhập tràng”. Nhiều người còn đồn thổi rằng người chết khi ấy sống dậy, quay lại để bắt người.
Không sử dụng quan tài làm bằng gỗ cây liễu
Ông bà ta cho rằng quan tài chôn cất người chết nên được làm bằng gỗ cây tùng, cây bách, không nên làm bằng gỗ cây liễu. Gỗ cây tùng, cây bách tượng trưng cho trường thọ còn cây liễu là cây không có hạt, ám chỉ việc không có kết quả.
Việc sử dụng quan tài làm bằng gỗ cây liễu sẽ khiến gia đình không có con cháu nối dõi. Ngoài ra một vài nơi khi dùng gỗ cây bách làm quan tài còn chêm thêm ít cây sam vào vì cho rằng quan tài làm hoàn toàn bằng gỗ cây bách sẽ bị sét đánh. Dù đây chỉ là kinh nghiệm, phong tục ông cha ta truyền lại nhưng gia đình cũng cần lưu ý để tránh ảnh hưởng cuộc sống sau này.
********************
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
