Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 6 năm 2020 – 2021

1

Bài học đường đời đầu tiên – Tô Hoài

Tính kiêu căng của tuổi trẻ có thể làm hại người khác khiến ta phải ân hận suốt đời.

2

Sông nước Cà Mau – Đoàn Giỏi

Sông nước Cà Mau là một đoạn trích độc đáo và hấp dẫn thể hiện sự am hiểu, tấm lòng gắn bó của nhà văn Đoàn Giỏi với thiên nhiên và con người vùng đất Cà Mau.

3

Bức tranh của em gái tôi – Tạ Duy Anh

Tình cảm trong sáng nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị.

4

Vượt thác – Võ Quảng

Vượt thác là một bài ca về thiên nhiên, đất nước quê hương, về người lao động ; từ đó đã kín đáo nói lên tình yêu đất nước, dân tộc của nhà văn.

5

Buổi học cuối cùng – An-phông-xơ Đô-đê

– Tiếng nói là một giá trị văn hóa cao quý của dân tộc, yêu tiếng nói là yêu văn hóa của dân tộc. Tình yêu tiếng nói dân tộc là một biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước. Sức mạnh của tiếng nói dân tộc là sức mạnh của văn hóa, không một thế lực nào có thể thủ tiêu.

6

Cô Tô – Nguyễn Tuân

– Bài văn cho thấy vẻ đẹp độc đáo của thiên nhiên trên biển đảo Cô Tô, vẻ đẹp của người lao động

7

Cây tre Việt Nam – Thép Mới

– Văn bản cho thấy vẻ đẹp và sự gắn bó của cây tre với đời sống dân tộc ta. Qua đó cho thấy tác giả là người có hiểu biết về cây tre, có tình cảm sâu nặng có niềm tin và tự hào chính đáng về cây tre Việt Nam.

1

Đêm nay Bác không ngủ (1951)

Minh Huệ

Bài thơ thể hiện tấm lòng Yêu thương bao la của Bác Hồ với bộ đội và nhân dân; tình cảm kính yêu cảm phục của bộ đội của nhân dân ta đối với Bác.

2

Lượm

(1949)Tố Hữu

Bài thơ khắc họa hình ảnh chú bé hồn nhiên dũng cảm hi sinh vì nhiệm vụ kháng chiến. Đó là một hình tượng cao đẹp trong thơ Tố Hữu.

1

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

Xi- át- tơn

Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình.

Khái niệm

Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật… bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người.

Là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Là gọi tên sự vật, hiện tượng,khái niệm bằng tên sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có nét quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Ví dụ

Mặt trăng tròn như cái đĩa bạc.

Từ trên cao, chị trăng nhìn em mỉm cười.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. ( ăn quả: hưởng thụ; trồng cây: người làm ra)

Lớp ta học chăm chỉ.

Các kiểu

2 kiểu:

+ So sánh ngang bằng,:

(Từ so sánh: như, giống như, tựa, y hệt, y như, như là …)

+ so sánh không ngang bằng.

(Từ so sánh: hơn, thua, chẳng bằng,…

3 kiểu nhân hóa:

– Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.

– Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.

– Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.

4 kiểu ẩn dụ thường gặp:

– Ẩn dụ hình thức.

– Ẩn dụ cách thức

– Ẩn dụ phẩm chất.

– Ẩn dụ chuyển đổi cảm giỏc.

4 kiểu:

– Lấy bộ phận để gọi toàn thể.

– Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.

– Lấy dấu hiệu sự vật để gọi sự vật.

– Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng

1

Tự sự

“Con Rồng cháu Tiên”; “Bánh chưng, bánh dày”; “Thánh Gióng”, “Sơn Tinh Thủy Tinh”; “Sự tích Hồ Gươm”; “Thạch Sanh”; “Em bé thông minh”; “Cây bút thần”; “Ông lão đánh cá và con cá vàng”; “Ếch ngồi đáy giếng”; “Thầy bói xem voi”; “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”; “Treo biển”; “Lợn cưới, áo mới”; “Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng”; “Dế Mèn phiêu lưu kí”; “Bức tranh của em gái tôi”; “Buổi học cuối cùng”; “Đêm nay Bác không ngủ”; “Bài học đường đời đầu tiên”.

x

2

Miêu tả

“Sông nước Cà Mau”, “Vượt thác”, “Mưa”, “Cô Tô”, “Lao xao”, “Động Phong Nha”.

x

3

Biểu cảm

“Lượm”, “Đêm nay Bác không ngủ”, “Mưa”, “Cô Tô”, “Lao xao”, “Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử”. “Cây tre Việt Nam”,

4

Nghị luận

“Lòng yêu nước”, “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ”.

5

Hành chính – công vụ

Đơn từ (Theo mẫu và không theo mẫu).

PHẦN 1

Đọc – hiểu

– Truyện cười

– Truyện ngụ ngôn

-Truyện trung đại

-Thơ

-Truyện hiện đại

( Ngữ liệu ngoài SGK với độ dài và kiến thức phù hợp)

– Xác định thể loại, phương thức biểu đạt, ngôi kể, nhân vật chính.

– Chỉ rõ nội dung chính của đoạn trích.

– Tìm và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ…

1 câu

0,5

5%

2 câu

2,5đ

25%

3 câu

3,0đ

30%

PHẦN 2

Làm văn

– Rút ra bài học cuộc sống,…từ đoạn trích phần I.

Văn tả cảnh

1 câu

2,0đ

20%

1 câu

5,0đ

50%

2 câu

7,0đ

70%

TỔNG CHUNG

1 câu

0,5đ

5%

2 câu

2,5đ

25%

1 câu

2,0đ

20%

1 câu

5,0đ

50%

5 câu

10đ

100%