Thầy cô trường THPT Ngô Thì Nhậm sẽ hướng dẫn soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận để các bạn cùng tham khảo.
Bài soạn sẽ gồm 2 phần là Ngắn gọn và Đầy đủ chi tiết. Các em chú ý nhé.
Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận ngắn gọn
Câu 1 + 2 (trang 212 sgk ngữ văn 12 tập 1):
Kết hợp phát hiện lỗi sai và sửa:
a, Lỗi: lí lẽ, dẫn chứng không khớp nhau, dùng từ thừa, câu văn lỏng lẻo
Sửa: Mặt khác tục ngữ thể hiện kinh nghiệm thông qua quá trình quan sát, đúc kết hiện tượng từ tự nhiên: “chuồn chuồn … thì râm”.
b, Lỗi: sử dụng quan hệ từ sai
Sửa: Người thanh niên trong lặng lẽ Sapa của Nguyễn Thành Long không chỉ say mê công việc mà còn lạc quan yêu đời.
c, Luận điểm và luận cứ không hài hòa với nhau
Sửa: truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân cho thấy sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống. Chính trong lúc đói họ nương tựa vào nhau chia sẻ với nhau hoàn cảnh hoạn nạn, vợ chàng cũng nhờ có mấy bát bánh đúc của Tràng mà thoát cơn đói và nên duyên vợ chồng với Tràng. Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo
d, Nêu lí lẽ, dẫn chứng không ăn nhập trong lập luận
Sóng bắt nguồn và đi về đâu, Xuân Quỳnh như hóa thân vào con sóng để bộc lộ tình yêu, khát vọng tuổi trẻ của mình.
e, Lỗi: Luận cứ, luận điểm không có sự logic, cách sắp xếp luận cứ lộn xộn
Sửa: Lòng thương người của Nguyễn Du bao trùm lên toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều. Ông thương xót Kiều vì nàng chịu nhiều tai họa, chính vì thế các đoạn trích trong sách giáo khoa đều thể hiện rõ nỗi đau của Kiều khi phải bán mình chuộc cha. Điều này phần nào cho thấy đời sống hồng nhan của Kiều- cuộc sống hồng nhan bạc mệnh.
g, Luận điểm và luận cứ nêu lan man, không đúng trọng tâm
Sửa: Hình ảnh cây xà nu tượng trưng cho người dân Xô- man
Hình ảnh cây xà nu trúng đạn như người dân Xô Man bị giết hại, nhưng sức sống vẫn mạnh mẽ “vươn lên đón ánh mặt trời… lông mao, lông vũ”. Qua đây, Nguyễn Trung Thành muốn khẳng định sự tiếp nối truyền thống đánh giặc của người dân Tây Nguyên.
h, Luận điểm luận cứ thiếu chặt chẽ, lời lẽ chung chung.
Văn học dân gian có giá trị nuôi dưỡng tâm hồn con người. Các tác phẩm hướng tới các giá trị chân – thiện- mĩ nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân. Từ thuở lọt lòng ta được nghe chuyện Thạch Sanh hiện thân của người lao động giỏi, dũng cảm, chân thật bị mẹ con nhà Lí Thông hãm hại, cuối cùng cũng được sống hạnh phúc bên công chúa. Cô Tấm sống đi chết lại nhiều lần để giữ hạnh phúc. Bên cạnh đó, những câu ca dao ru hồn ta bằng tình yêu quê hương đất nước, gắn bó máu thịt với con người, biết ơn tổ tiên, ông cha. Văn học dân gian tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật, làm tiền đề cho sự phát triển của văn học viết.
Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận đầy đủ chi tiết
Câu 1. Phát hiện và phân tích các lỗi lập luận trong những đoạn văn SGK trang 211-212 đã dẫn.
a) Câu chốt nêu lên chủ đề của đoạn là “giá trị nhận thức” của văn học dân gian. Nhưng câu 3 của đoạn văn lại đề cập đến tác dụng “tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người”.
Mặt khác, luận cứ của lập luận này cũng không đầy đủ. Luận điểm chính của đoạn văn là “Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhận thức” nhưng những câu sau lại chỉ tập trung vào tục ngữ, ca dao mà không đề cập đến các thể loại văn học dân gian khác (thần thoại, truyện ngụ ngôn, truyện cười,…). Luận cứ cũng chỉ nêu lên một khía cạnh rất hẹp của giá trị nhân thức của văn học dân gian là những kinh nghiệm về thời tiết.
b) Luận điểm nêu không rõ ràng, luận cứ không chặt chẽ. Câu chủ đề của đoạn văn tập trung vào vấn đề “(mà còn) rất thèm người” của nhân vật anh thanh niên, vì vậy nội dung của đoạn văn cần đề cập đến những vấn đề liên quan đến sự “thèm người” này. Nhưng ba câu cuối đoạn văn đã lạc sang một vấn đề khác: tinh thần lạc quan của anh thanh niên.
c) Câu 1 nêu lên chủ đề của đoạn văn: “sức mạnh của tình người (trong tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân) trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống”. Câu cuối cùng nâng cao vấn đề cũng khá hợp lí: “Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm”. Nhưng hai câu triển khai ý của câu chốt (câu 2 và câu 3) lại lạc sang vấn đề khác khiến lập luận không mạch lạc, chặt chẽ.
d) Đoạn văn triển khai theo mạch đi từ vẻ đẹp và sức mạnh của những con sóng biển để từ đó liên hệ đến hình ảnh sóng trong những câu thơ mở đầu bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Nhưng đoạn văn chuyển ý chưa tốt. Câu 4 đặt ra câu hỏi: “Sóng từ đâu đến và sóng đi đâu, về đâu ?”. Câu 5 không giải quyết vấn đề mà sử dụng lập luận “Chính vì thế…” dễ gây hiểu nhầm: chính vì những điều còn nghi vấn ở câu 4 nên Xuân Quỳnh đã ví tình yêu của mình như những con sóng. Điều đó không hợp lí.
e) Vấn đề mà đoạn văn triển khai là “Lòng thương người của Nguyễn Du bao trùm lên toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều” nhưng câu cuối của đoạn văn lại là: “Ta càng hiểu thế nào là hồng nhan mà bạc mệnh” khiến lập luận không lô gích, thiếu thống nhất trong việc triển khai và kết lại vấn đề. Mặt khác, luận cứ trong đoạn văn cũng không đầy đủ. Mối liên hệ giữa các luận cứ không chặt chẽ.
g) Đoạn văn đề cập đến cây xà nu và ý nghĩa biểu tượng của loài cây này. Nhưng câu cuối cùng lập luận chưa rõ. Câu văn này đưa ra nhận định: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô Man” và trích dẫn đoạn văn tả những thế hệ cây xà nu mà không có sự phân tích để làm rõ mối liên hệ giữa những hình ảnh ấy với “thế hệ những người dân Xô Man”. Mặt khác, nội dung của những câu văn trích dẫn cũng không phù hợp với lô gích lập luận của đoạn văn.
h) Luận điểm của đoạn văn được nêu trong câu mở đầu (“văn học dân gian có giá trị trong việc bảo tồn và nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân”) nhưng không rõ ràng, không phù hợp với kết luận (“Với những giá tri ấy, văn học dân gian là bộ phận của văn học Việt Nam và là nền tảng của văn học viết”). Mặt khác, luận cứ được nêu lên cũng không đầy đủ (truyện cổ tích Tấm Cám và một câu ca dao), không hệ thống và thiếu toàn diện, do đó không làm sáng tỏ được luận điểm.
Câu 2. Dựa vào các lỗi lập luận đã phân tích trong mỗi đoạn văn để chữa lại sao cho lập luận trong đoạn vãn trở nên chặt chẽ, lô gích và thuyết phục.
Trên đây là hướng dẫn Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận được các THPT Ngô Thì Nhậm biên soạn trong chuyên mục soạn văn 12. Các em có thể tham khảo đầy đủ các bài soạn văn lớp 12 ở đó nhé.
Đăng bởi: Trường THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Giáo Dục
