Hóa học 11 Bài 31: Luyện tập anken và ankađien – Giải bài tập SGK Hóa học 11 Bài 31

THPT Lê Hồng Phong 12/01/2023

Hóa học 11 Bài 31: Luyện tập anken và ankađien được THPT Ngô Thì Nhậm biên soạn hy vọng sẽ là là tài liệu hữu ích giúp các em nắm vững kiến thức bài học và đạt kết quả tốt trong các bài thi, bài kiểm tra trên lớp.

Nội dung chính

Tóm tắt lý thuyết Hóa học 11 Bài 31

I. So sánh giữa anken va ankađien

Đặc điểm	Anken	Ankađien
Công thức phân tử chung	C_nH_2n (n ≥ 2)	C_nH_2n-2 (n ≥ 3)
Đặc điểm cấu tạo	– Có một liên kết đôi C=C. – Có đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí liên kết đôi. – Một số có đồng phân hình học.	– Có hai liên kết đôi C=C. – Có đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí liên kết đôi. – Một số có đồng phân hình học.
Tính chất hóa học	– Phản ứng cộng: với hiđro, hiđro halogenua, brom (dung dịch). – Phản ứng trùng hợp.	– Phản ứng cộng: với hiđro, hiđro halogenua, brom (dung dịch). – Phản ứng trùng hợp.

Phương trình hóa học minh họa:

Anken:

Ankađien:

CH₂ = CH – CH = CH₂ + 2H₂ $\to_{t^{o}}^{N i}$ CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₃

CH₂ = CH – CH = CH₂ + HBr $\overset{40 {}_{o}C}{\to}$ CH₃ – CH = CH – CH₂Br (cộng 1,4)

n CH₂ = CH – CH = CH₂ $\to_{x t}^{t^{o}, p}$ (– CH₂ – CH = CH – CH₂–)_n

II. Sự chuyển hoá lẫn nhau giữa ankan, anken, ankađien

Hình 1: Sự chuyển hóa lẫn nhau giữa ankan, anken, ankađien

Giải bài tập SGK Hóa học 11 Bài 31

Bài 1 (trang 137 SGK Hóa 11)

Viết các phương trình hóa học minh họa:

a. Để tách metan từ hỗn hợp với một lượng nhỏ etilen, người ta dẫn hỗn hợp khí đi qua dung dịch brom dư

b. Sục khí propilen vào dung dịch KMnO₄, thấy màu của dung dịch nhạt dần có kết tủa màu nâu đen xuất hiện

Lời giải:

a. Khi dẫn hỗn hợp khí (gồm CH₄ và C₂H₄) qua dung dịch brom dư thì C₂H₄ sẽ tác dụng với dung dịch nước brom, CH₄ không tác dụng sẽ đi ra khỏi bình được dung dịch nước brom.

Bài 2 (trang 138 SGK Hóa 11)

Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt ba bình đựng ba khí riêng biệt là metan, etilen và cacbonic. Viết phương trình hóa học minh họa

Lời giải:

Bài 3 (trang 138 SGK Hóa 11)

Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện sơ đồ chuyển hóa sau:

Lời giải:

Bài 4 (trang 138 SGK Hóa 11)

Viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế: 1,2 – đicloetan; 1,1 – đicloetan từ etan và các chất vô cơ cần thiết

Lời giải:

Bài 5 (trang 138 SGK Hóa 11)

Cho 4,48 lít khí gồm metan và etilen đi qua dung dịch brom dư, thấy dung dịch nhạt màu và còn 1,12 lít khí thoát ra. Các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Thành phần phần trăm thể tích của khí metan trong hỗn hợp là:

A. 25%

B. 50%

C. 60%

D. 37,5%

Hãy chọn đáp án đúng

Lời giải:

– Đáp án A

– Khi cho hỗn hợp khí (gồm CH₄ và C₂H₄ ) đi qua dung dịch brom thì C₂H₄ sẽ phản ứng hết với dung dịch brom, CH₄ không tác dụng sẽ đi ra khỏi bình.

Bài 6 (trang 138 SGK Hóa 11)

Viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế polibuta – 1,3 – đien từ but-1-en

Lời giải:

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃ –^{to, Ni}→ CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₃

CH₃ – CH₂ – CH₂-CH₃ –^{to, xt}→ CH₂ = CH – CH = CH₂ + 2H₂

CH₂=CH-CH=CH₂ –^{to, P, Na}→ (CH₂-CH = CH – CH₂) (Cao su buna)

Bài 7 (trang 138 SGK Hóa 11)

Đốt cháy hoàn toàn 5,40g ankađien liên hợp X thu được 8,96 lít khí CO₂ (đktc). Công thức nào sau đây là công thức cấu tạo của X ?

Lời giải:

– Đáp án A

– Ta có:

⇒ n_C = n_CO2 = 0,4 (mol) ⇒ m_C = 12.0,4 = 4,8g

⇒ m_C = 12.0,4 = 4,8 (gam)

⇒ m_H = 5,4 – 4,8 = 0,6 (gam)

⇒ n_H = 0,6 (mol)

Xét n_C : n_H = 0,4 : 0,6 = 4 : 6 = 2 : 3 (đây chính là tỉ lệ số nguyên tử C so với số nguyên tử H)

⇒ Đáp án A hoặc D đúng

Vì X là ankađien liên hợp đáp án A đúng

(Bài này không cần viết ptpư)

Trắc nghiệm Hóa học 11 Bài 31 có đáp án

Bài 1: Đốt cháy hoàn toàn 2,7 gam ankađien liên hợp X, thu được 4,48 lít CO₂ (đktc). Công thức cấu tạo của X là

A. CH₂= C = CH₂

B. CH₂ = C – CH = CH₂.

C. CH₂= C(CH₃) – CH = CH₂

D. CH₂ = CH – CH = CH₂

Lời giải

Đáp án: D

Đặt CTPT X là C_nH_2n-2

⇒ 2,7n/(14n-2) = 4,48/22,4 ⇒ n = 4

⇒ CTPT: C₄H₆

Bài 2: Dẫn 4,68 lít hỗm hợp khi X gồm hai hiđrocacbon vào bình đựng dung dịch brom (dư). Sau khi phản ứng ra hoàn toàn, có 4 gam brom đã phản ứng còn lại 1,12 lít khí. Nếu đốt cháy hoàn toàn 1,68 lít X thì sinh ra 2,8 lít khí CO₂ .Công thức của phân tử hai hiđrocacbon là (biết thể tích khí đều đo (đktc)).

A. CH₄và C₂H₄

B. CH₄ và C₃H₄

C. CH₄và C₃H₆

D. C₂H₆ và C₃H₆

Lời giải

Đáp án: C

Khí không tham gia phản ứng là ankan ⇒ n_C_nH_2n+2 = 0,05 mol

Thể tích khí tham gia phản ứng là: 1,68 – 1,12 = 0,56 lít (0,025 mol)

⇒ n_Br₂ = 0,025 mol ⇒ Khí còn lại là anken C_mH_2m

⇒ n_CO₂ = 0,125 mol ⇒ 0,05n + 0,025m = 0,125

⇒ 2n + m = 5 ⇒ n = 1; m = 3 ⇒ CTPT hai hidrocacbon là CH₄ và C₃H₆

Bài 3: Hỗn hợp X gồm H₂ và C₂H₄ có tỷ khối so với H₂ là 7,5. Dẫn qua Ni nung nóng, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H₂ là 12,5. Hiệu suất của phản ứng hiđro hóa là

A.50%

B. 60%

C. 70%

D. 80%

Lời giải

Đáp án: D

M_X = 15 (Hiệu suất tính theo 1 trong 2 chất)

Giả sử n_X = 2 mol ⇒ n_H₂ = 1 mol; n_C₂H₄ = 1 mol

Bảo toàn khối lượng:

n_{khí giảm} = n_H₂ pư = n_X – n_Y = 0,8 mol

⇒ H% = 0,8 : 1 .100% = 80%

Bài 4: Cho các chất sau:

2-metylbut-1-en (1);

3,3-đimetylbut-1-en (2);

3-metylpent-1-en (3);

3-metylpent-2-en (4);

Những chất nào là đồng phân của nhau?

A. (3) và (4).

B. (1),(2) và (3).

C. (1) và (2).

D. (2),(3) và (4).

Lời giải

Đáp án: D

Bài 5: Hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. 2-metylbut-2-en.

B. 2-clo-but-1-en.

C. 2,3- điclobut-2-en.

D. 2,3 – đimetylpent-2-en.

Lời giải

Đáp án: C

Bài 6: Áp dụng qui tắc Maccopnhicop vào trường hợp nào sau đây?

A. Phản ứng cộng của Br₂với anken đối xứng.

B. Phản ứng trùng hợp của anken

C. Phản ứng cộng của HX vào anken đối xứng.

D. Phản ứng cộng của HX vào anken bất đối xứng.

Lời giải

Đáp án: D

Bài 7: Đem đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm 2 anken là đồng đẳng kế tiếp nhau thu được CO₂ và nước có khối lượng hơn kém nhau 6,76 gam. CTPT của 2 anken đó là

A. C₂H₄và C₃H₆.

B. C₃H₆và C₄H₈.

C. C₄H₈và C₅H₁₀.

D. C₅H₁₀và C₆H₁₂

Lời giải

Đáp án: A

n_H₂O = x mol; n_CO₂ = y mol ⇒ 44y – 18x = 6,76g (1)

X là anken ⇒ n_H₂O – n_CO₂ = n_anken ⇒ x – y = 0,1 mol (2)

Từ (1)(2) ⇒ x = 0,43 ; y = 0,33

0,1 mol X → 0,33 mol CO₂

⇒ Số C trung bình = 3,3 ⇒ 2 anken là C₂H₄ và C₃H₆.

Bài 8: Hỗn hợp khí X gồm H₂ và một anken có khả năng cộng HBr cho sản phẩm hữu cơ duy nhất. Tỉ khối của X so với H₂ bằng 9,1. Đun nóng X có xúc tác Ni, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y không làm mất màu nước brom; tỉ khối của Y so với H₂ bằng 13. Công thức cấu tạo của anken là

A. CH₃-CH=CH-CH.

B. CH₂=CH-CH₂-CH₃.

C. CH₂=C(CH₃)₂.

D. CH₂=CH₂.

Lời giải

Đáp án: A

Anken: C_nH_2n

Bảo toàn khối lượng:

⇒ Giả sử X có 10 mol, Y có 7 mol

n_{khí giảm} = n_X – n_Y = n_{anken pư} = 3 mol

Y không làm mất màu brom ⇒ anken phản ứng hết, H₂ dư

⇒ n_H₂ = 10 – 3 = 7 mol

Ta có:

X phản ứng với HBr cho 1 sản phẩm duy nhất ⇒ X đối xứng ⇒ A

Bài 9: Dẫn 1,68 lít hỗn hợp khí X gồm hai hiđrocacbon vào bình đựng dung dịch brom (dư). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, có 4 gam brom đã phản ứng và còn lại 1,12 lít khí. Nếu đốt cháy hoàn toàn 1,68 lít X thì sinh ra 2,8 lít khí CO₂. Công thức phân tử của hai hiđrocacbon là (biết các thể tích khí đều đo ở đktc)

A. CH₄và C₂H₄.

B. CH₄và C₃H₄.

C. H₄và C₃H₆.

D. C₂H₆và C₃H₆.

Lời giải

Đáp án: C

n_X = 0,075 mol

n_Br₂ = 0,025 mol,

n_{khí thoát ra bình Br}₂ = n_ankan = 0,05 mol ⇒ n_{hidrocacbon còn lại} = 0,025 = n_Br₂

⇒ X gồm ankan (C_nH_2n+2) và anken (C_mH_2m)

n_CO₂ = 0,05n + 0,025m = 0,125 ⇒ n = 1; m = 3

Bài 10: Người ta điều chế poliisopren theo sơ đồ sau:

isopentan –^-2H₂→ isopren → poliisopren. Tính khối lượng isopentan cần lấy để có thể điều chế được 68 gam poliisopren. Biết hiệu suất của quá trình đạt 72%.

A. 90 gam

B. 120 gam

C. 110 gam

D. 100 gam

Lời giải

Đáp án: D

isopentan –^{H = 72%}→ poliisopren

72 → 68 (gam)

68.72/68 : 72% = ←^{H = 72%}– 100 (gam)

Bài 11: Chất nào sau đây làm mất màu dung dịch brom?

A. propan

B. metan

C. propen

D. cacbonđioxit

Lời giải

Đáp án: C

Bài 12: Chất nào sau đây thuộc loại ankađien liên hợp?

A. CH₂= C = CH₂

B. CH₂ = CH – CH₂ – CH = CH₂

C. CH₃– CH = C = CH₂

D. CH₂ = CH – CH = CH₂

Lời giải

Đáp án: D

Bài 13: Chất nào sau đây cộng H₂ tạo thành isopentan?

A. CH₃– CH₂– CH = CH₂

B. CH₃ – CH = CH – CH = CH₂.

C. CH₂= CH – CH₂– CH = CH₂

D. CH₂ = CH – C(CH₃) = CH₂

Lời giải

Đáp án: D

Bài 14: Khi cho propen tác dụng với dung dịch HBr, theo quy ắc Maccopnhicop sản phaamt nào sau đây là sản phẩm chính?

A. CH₃– CHBr – CH₂Br

B. CH₃– CHBr– CH₃.

C. CH₂Br – CH₂– CH₂Br

D. CH₃– CH₂ – CH₂Br

Lời giải

Đáp án: B

Bài 15: Dẫn 8,96 lít hỗn hợp khí X gồm metan và etilen vào dung dịch brom dư, thấy dung dịch nhạt màu và còn lại 2,24 lít khí thoát ra. (Thể tích các khí đều do(đktc)). Thành phần phần trăm thể tích của metan trong X là

A. 25,0%

B. 50,0%

C. 60,0%

D. 37,5%

Lời giải

Đáp án: A

Chất khí thoát ra là CH₄ ⇒ thể tích CH₄ là 2,24 lít

⇒ %V_CH₄ = 2,24/8,96 . 100% = 25%

******************

Trên đây là nội dung bài học Hóa học 11 Bài 31: Luyện tập anken và ankađien do THPT Ngô Thì Nhậm biên soạn bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án đầy đủ. Hy vọng các em sẽ nắm vững kiến thức về Luyện tập anken và ankađien. Chúc các em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong các bài thi bài kiểm tra trên lớp.

Biên soạn bởi: Trường THPT Ngô Thì Nhậm

Chuyên mục: Hoá học 11

Nội dung bài viết được đăng tải bởi thầy cô trường thpt Ngô Thì Nhậm (trước đây là trường trung học phổ thông Sóc Trăng). Cấm sao chép dưới mọi hình thức.