5 Đề đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) có đáp án chi tiết được THPT Ngô Thì Nhậm chọn lọc từ các bài kiểm tra học kì sẽ là tài liệu giúp các em ôn tập thật tốt tại nhà, nắm vững kiến thức trước khi bước vào bài thi sắp tới. Các em hãy ôn luyện thật kỹ 5 đề Hương cuội đọc hiểu để trả lời đúng toàn bộ câu hỏi trong phần đọc hiểu nhé.
Tóm tắt truyện ngắn Hương Cuội của Nguyễn Tuân và đánh giá nghệ thuật của truyện
Truyện “Hương Cuội” là câu chuyện kể về Cụ Kép, người làng Mọc với thú vui uống rượu, ngâm thơ, thưởng hoa “Cụ Kép người làng Mọc có thói quen mặc áo lông cừu ra vườn để chăm sóc hoa thơm cỏ quí, chiều ba mươi gia đình dọn dẹp để ăn Tết, gói bánh chưng, nấu cỗ,… cụ Kép sai người nô bộc lấy rổ đá cuội trắng đem ra ao rửa sạch, lựa những viên tròn để riêng ra, cụ đã cho ngâm thóc lấy mầm nấu kẹo mạch nha từ mấy hôm nay. Cụ đã hoàn toàn nhàn rỗi, chỉ thích uống rượu ngâm thơvà chơi hoa lan, chăm sóc hoa cỏ tận tình. Hai ông Ấm con trai cụ đang phất giấy vào những nan lồng, nồi kẹo mạch nha nấu xong phải đợi canh hai mới nguội.” Với biệt bài của mình Nguyễn Tuân đã làm sống lại hương thơm của hương lan, kẹo đá,…Một nền văn minh tinh thần thanh cao, huy hoàng đã được tái hiện trong tác phẩm.
Nghệ thuật của truyện: Tác giả đã vận dụng biệt tài quan sát tinh tế, tỉ mỉ để khéo léo miêu tả lại từng cử chỉ, hành động của cụ Kép. Đồng thời đó còn là sự vận dụng các kiến thức uyên thâm, uyên bác để làm sống lại nét văn hóa của dân tộc. Với trí tưởng tượng phong phú tác giả diễn tả tỉ mỉ lúc rửa cuội đến khi bỏ vào nồi kẹo, úp lồng bàn giấy lên chậu hoa đầy kẹo để ủ hương thơm lên kẹo,…cho đến khi các cụ nhắm rượu, thưởng xuân nhai kẹo, làm thơ,….
Đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) – Đề số 1
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
Cụ Kép là người thích uống rượu ngâm thơ và chơi hoa lan. Cụ đã tới cái tuổi được hoàn toàn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình. Vì bây giờ trong nhà cụ cũng đã thừa bát ăn. Xưa kia, cụ cũng muốn có một vườn cảnh để sớm chiều ra đấy tự tình. Nhưng nghĩ rằng mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng làm lạc mất cả quan niệm cũ, làm tiêu hao mất bao nhiêu giá trị tinh thần; nhưng nghĩ mình chỉ là một kẻ chọn nhầm thế kỷ với hai bàn tay không có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất còn của mình cũng chưa xong, nói chi đến chuyện chơi hoa. Cụ Kép thường nói với lớp bạn cũ rằng có một vườn hoa là một việc dễ dàng, nhưng đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó. Cụ muốn nói rằng người chơi hoa nhiều khi phải lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ không bao giờ biết lên tiếng. Như thế mới phải đạo, cái đạo của người tài tử. Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
Đến hồi gần đây, biết đã đủ tư cách chơi cây cảnh, cụ Kép mới gây lấy một vườn lan nho nhỏ. Giống lan gì cũng có một chậu: Tiểu kiều, Đại kiều, Nhất điểm, Loạn điểm, Yên tử v. V.. Chỉ trừ có giống lan Bạch ngọc là không thấy trồng ở vườn. Không phải vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giò mười đồng bạc, mà cụ Kép không trồng giống hoa này..
(Trích Hương cuội, TheoVang bóng một thời, Nguyễn Tuân, NXB Hội nhà văn, 2018)
Câu 1. Nhân vật chính trong đoạn trích là ai? Đoạn trích miêu tả thú vui gì của nhân vật?
Lời giải:
Nhân vật chính trong đoạn trích là cụ Kép. Đoạn trích miêu tả thú chơi hoa lan của nhân vật.
Câu 2. Theo cụ Kép, người chơi hoa phải đối đãi với hoa như thế nào?
Lời giải:
Theo cụ Kép, người chơi hoa phải đối đãi với hoa: người chơi hoa nhiều khi phải lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ không bao giờ biết lên tiếng.
Câu 3. Qua lời chia sẻ của cụ Kép về lan Bạch Ngọc: Tôi tự biết không chăm được lan Bạch ngọc.. em hiểu cụ Kép là người như thế nào?
Lời giải:
Qua lời chia sẻ của cụ Kép về lan Bạch Ngọc: Tôi tự biết không chăm được lan Bạch ngọc.. cho ta hiểu cụ Kép là người am hiểu tường tận đặc điểm, tính nết, cách chăm sóc từng loài hoa lan, là người trân trọng hoa, nên biết không chăm sóc được thì không mua về để làm tổn hại đến hoa.
Câu 4. Nhận xét về tình cảm, thái độ của Nguyễn Tuân đối với nhân vật cụ Kép.
Lời giải:
Nhận xét về tình cảm, thái độ của Nguyễn Tuân đối với nhân vật cụ Kép: Trân trọng, cảm phục, ngợi ca thú chơi tao nhã của nhân vật; lí tưởng hóa nhân vật lên hàng nghệ sĩ trong nghệ thuật chơi hoa.
Đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) – Đề số 2
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
Đêm giao thừa, bên cạnh nồi bánh chưng sôi sình sịch, bõ già đang chăm chú canh nồi kẹo mạch nha. Cụ Kép dặn bõ già phải cẩn thận xem lửa kẻo lơ đễnh một chút là khê mất nồi kẹo.
Hai ông ấm, con trai cụ Kép, người lớn tuổi đứng đắn như thế, mà lại ngồi gần đấy, phất giấy vào những nan lồng. Thực là hai đứa trẻ con đang ngồi nghịch với lồng bàn giấy. Họ trịnh trọng ngồi dán hồ, vuốt giấy. Ông cụ Kép đứng kèm bên, mỗi lúc lại nhắc:
– Này Cả, thầy tưởng miệng lồng bàn, con nên đan to hơn miệng chậu. Con chạy ra, lấy cái que đo lại lợi chậu xem. Nếu rộng thì hỏng hết. Đo lợi chậu Mặc lan thôi.
Hai ông ấm, ngồi phất được đến mười cái lồng bàn giấy. Họ rất vui sướng vì họ tin đã làm toại được sở thích của cha già. Cụ Kép co ro chạy từ nồi mạch nha, qua đám lồng bàn giấy, đến cái rổ đá cuội đã ráo nước thì cụ ngồi xổm xuống, ngồi lựa lấy những viên đá thật trắng, thật tròn, để ra một mẹt riêng. Ông ấm cả, ông ấm hai lễ mễ bưng những chậu Mặc lan vào trong nhà. Cả ba ông con đều nhặt những hòn cuội xấu nhất, méo mó, xù xì trải xuống mặt đất những chậu lan gần nở. Mỗi lần có một người đụng mạnh vào rò lan đen, cụ Kép lại xuýt xoa như có người châm kim vào da thịt mình.
Nồi kẹo đã nấu xong nhưng phải đợi đến gần cuối canh hai kẹo mới nguội.
Bây giờ thêm được bõ già đỡ một tay nữa, cả ba ông con đều lấy những hòn cuội để riêng ban nãy ra mẹt, đem dúng đá cuội vào nồi kẹo, quấn kẹo bọc kín lấy đá, được viên nào liền đem đặt luôn vào lồng chậu hoa. Những viên đá bọc kẹo được đặt nhẹ nhàng lên trên lượt đá lót lên nền đất chậu hoa.
Úp xong lồng bàn giấy lên mười chậu Mặc lan thì vừa cúng giao thừa.
Ba ông con, khăn lượt áo thâm lạy trước bàn thờ đặt ngoài trời. Năm nay, trời giao thừa lành.
Cả một buổi sớm, cụ Kép phải bận ở đình làng. Trước khi ra đình cụ đã dặn bõ già ở nhà phải sửa soạn cho đủ để đến quá trưa, cụ và vài cụ nữa đi việc đình làng về sẽ cùng uống rượu thưởng hoa.
Bõ già đã bày ra giữa sân bốn cái đôn sứ Bát Tràng mầu xanh quan lục. Trước mặt mỗi đôn, bõ già đặt một án thư nhỏ, trên đó ngất nghểu hai chậu lan còn lù lù chiếc lồng bàn úp, và một hũ rượu da lươn lớn có nút lá chuối khô. Bõ già xếp đặt trông thạo lắm. Trong mấy năm nay, đầu mùa xuân nào bõ già cũng phải ít ra là một lần, bày biện bàn tiệc rượu Thạch lan hương như thế. Bõ già hôm nay lẩm bẩm phàn nàn với ông ấm hai:
– Năm nay cụ nhà uống rượu sớm quá và lại uống ban ngày. Mọi năm, cứ đúng rằm tháng giêng mới uống. Vả lại uống vào chiều tối. Đốt đèn lồng, treo ở ngoài vườn, trông vào bữa rượu hoa, đẹp lắm cậu ạ [..]
Phía ngoài cổng, có tiếng chó sủa vang. Bõ già nhìn ra thấy bốn cụ tiến vào đã quá nửa lòng ngõ duối. Cụ nào cũng cầm một cây quạt thước, chống một chiếc gậy tre càng cua hay trúc đùi gà. Uống xong tuần nước, cụ Kép mời ba cụ ra sân uống rượu. Bõ già vòng tay vái các cụ và đợi các cụ yên vị rồi thì khom khom mở từng chiếc lồng bàn giấy một.
Một mùi hương lan bị bỏ tù trong bầu không khí lồng bàn giấy phất từ đêm qua, đến bây giờ vội tản bay khắp vườn cây. Bốn cụ và bõ già đánh hơi mũi: Những cặp mắt kém cỏi đăm đăm nhìn kỹ vào khoảng không trong vắt như có ý theo dõi luồng hương thơm đang thấm nhập dần vào các lớp khí trời. Cơn gió nhẹ pha loãng hương thơm đặc vào không gian.
– Dạ, xin rước các cụ.
Dứt tiếng cụ Kép, tất cả bốn cụ đề úp lòng bàn tay vào nhau thi lễ và giơ tay chỉ thẳng vào giữa mời nhau ai cao tuổi xin nhắp chén trước đi. Tiệc rượu bắt đầu. Bõ già kính cẩn chắp tay đứng sau lưng chủ, có vẻ cũng thèm say lắm. [..] .
Sau mấy câu phê bình về tiệc rượu, tỏ ra mình là người biết thưởng thức những vị thanh lương đạm bạc, bốn cụ đều xoay câu chuyện sang phía thơ văn. Cụ Tú người cùng làng với cụ Kép mở đầu câu chuyện làm thơ.
– Sớm nay, đệ đã khai bút rồi. Đệ nghĩ dược một đôi câu đối. Để các cụ chữa cho mấy chữ. Chiều nay sẽ viết luôn vào giấy hồng điều để xin phép dán thêm vào cổng nhà.
Ba cụ cùng cạn chén một lúc, cùng nói một lúc:
– Cụ Tú hãy cạn luôn ba chén rồi hãy đọc đôi câu đối mới. Câu đối của cụ còn ai mà hạch nổi chữ nào. Cụ nói gì mà khiêm tốn vậy.. Chúng tôi xin nghe.
Chờ cụ Tú dặng hắng lấy giọng, mỗi cụ đều bỏ vào mồm những viên kẹo mạch nha đá cuội ướp hương lan. Những nhân đá đánh vào răng kêu lách cách. Mỗi ông già đọc một đôi câu đối.
Rồi chén rượu ngừng là một lời thơ ngâm trong trẻo. Cứ thế cho tàn hết buổi chiều. [..] .
(Trích truyện ngắn Hương cuội, Vang bóng một thời – Nguyễn Tuân)
Câu 1. Xác định các phương thức biểu đạt sử dụng trong đoạn trích.
Lời giải:
Các phương thức biểu đạt sử dụng trong đoạn trích: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Câu 2. Chủ đề của đoạn trích là gì?
Lời giải:
Chủ đề của đoạn trích: Từ việc dựng lại tập tục đón Tết của gia đình cụ Kép nhà văn ca ngợi nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, những nét đẹp một thời vang bóng nay đã dần bị lãng quên trước cái xô bồ của thời buổi Tây tàu lố lăng.
Câu 3. Nhận xét nét tài hoa, tài tử của nhân vật cụ Kép được miêu tả trong đoạn trích. Để có thể miêu tả được những điều đó, em hình dung Nguyễn Tuân là người như thế nào?
Lời giải:
Nét tài hoa, tài tử của nhân vật cụ Kép được miêu tả trong đoạn trích được thể hiện qua các công việc cụ chuẩn bị cho đón Tết một cách rất công phu, cầu kì:
– Nấu bánh chưng, làm kẹo mạch nha ướp hương thạch lan (canh nồi kẹo cẩn thận, làm lồng bàn giấy để ướp hương, lựa đá cuội kĩ càng: Chọn những viên đá đẹp làm nhân, những viên đã xấu lót dưới)
– Khăn lượt áo thâm thành kính làm lễ giao thừa trước bàn thờ đặt ngoài trời.
– Sai bõ giã chuẩn bị bàn trà chu đáo.
– Cùng các bạn trà uống trà, ăn kẹo, ngâm thơ..
Những miêu tả đó cho ta hiểu Nguyễn Tuân không chỉ là người tài hoa, tài tử, yêu thích, ngưỡng mộ những nét đẹp văn hóa dân tộc mà còn là người có hiểu biết sâu rộng, cặn kẽ về nhiều phương diện như lịch sử, văn hóa và xã hội.
Câu 4. Viết đoạn văn 200 chữ trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của việc giữ gìn những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
Lời giải:
Gợi ý các ý chính:
– Nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc là những giá trị tinh thần (những tư tưởng, tính cách, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp) hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
– Giữ gìn những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc giúp:
+ Góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam, tạo nên điểm độc đáo riêng biệt về văn hóa so với các dân tộc khác, giúp khẳng định vị thế của dân tộc giữa cộng đồng thế giới.
+ Góp phần tích cực vào quá trình phát triển của mỗi con người nói riêng và cả đất nước nói chung: Giúp tâm hồn mỗi người sẽ trở nên giàu có, hướng thiện, vốn sống được tăng lên, hiểu rõ hơn về nguồn cội, quê hương và những tri thức mới lạ trên thế giới; giúp xã hội trở nên văn minh, trở thành điểm đến văn hóa của nhiều khách du lịch..
– Phản đề: Đánh mất bản sắc riêng trong nền văn hóa của mình là đánh mất quá khứ, mất lịch sử, mất cội nguồn và chúng ta chỉ còn là một con số không ở giữa nhân loại.
Tinh thần dân tộc trong Hương cuội:
– Ca ngợi vẻ đẹp truyền thống văn hóa của dân tộc: Uống rượu, ngâm thơ, thưởng hoa, đặc biệt là thú làm kẹo hương cuội vào dịp Tết cổ truyền.
– Ca ngợi những nho sĩ thanh cao, có tâm hồn và thú vui tao nhã luôn có ý thức trong việc gìn giữ truyền lại cho con cháu vẻ đẹp truyền thống của dân tộc.
– Bất hòa với hiện thực, Nguyễn Tuân đã tìm về quá khứ của dân tộc, ca ngợi vẻ đẹp văn hóa, vẻ đẹp của con người Việt một thời nay còn vang bóng. Đó cũng chính là một cách để Nguyễn Tuân cũng như các nhân vật của ông bày tỏ lòng yêu nước và sự chán ghét những biểu hiện nhố nhăng của xã hội đương thời. Tinh thần dân tộc trong văn bản không rêu rao bằng những khẩu hiệu rình rang mà lắng sâu, để lại nhiều suy ngẫm.
Bài văn mẫu 1:
Trong thời đại hiện nay, khi mà thế giới đang hội nhập về kinh tế, văn hóa và nhiều lĩnh vực khác, việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc trở nên vô cùng quan trọng. Việt Nam là một đất nước với nhiều dân tộc, với các giá trị văn hóa đặc trưng riêng của từng dân tộc. Chính những giá trị văn hóa này đã tạo nên nét đẹp và sức hấp dẫn riêng của văn hóa Việt Nam. Để giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, chúng ta cần hiểu rõ những giá trị cốt lõi, đặc trưng của từng dân tộc và quyết tâm bảo vệ và phát huy những giá trị này. Văn hoá dân tộc Việt Nam được đánh giá là giản dị nhưng tinh tế và sâu sắc. Từ các nét đặc trưng như: ẩm thực, trang phục, nghệ thuật, tôn giáo, lễ hội, tập quán… đã tạo nên bộ môn đồ sộ, đa dạng và sâu sắc của văn hoá dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, với sự phát triển của xã hội, nhiều giá trị văn hóa đang dần bị lãng quên hoặc bị xóa bỏ để thích nghi với những môi trường mới. Điều này đẩy ta phải có những cách tiếp cận mới để duy trì và phát triển các giá trị văn hóa của dân tộc. Đồng thời, cần phải thúc đẩy các hoạt động tìm hiểu và giới thiệu văn hóa dân tộc cho người dân trong nước và quốc tế. Để giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, chúng ta cần phải thực hiện đúng các chính sách và biện pháp của Nhà nước trong việc bảo vệ và phát triển văn hóa dân tộc. Các cơ quan quản lý văn hóa cần có trách nhiệm đưa ra các giải pháp cụ thể và hiệu quả để giữ gìn và phát triển văn hóa dân tộc. Đồng thời, người dân cũng cần tham gia và đóng góp công sức vào việc tuyên truyền nhằm gìn giữ và phổ biến những giá trị văn hoá của dân tộc Việt Nam đến bạn bè quốc tế.
Bài văn mẫu 2:
Con người không chỉ được sinh ra và lớn lên dựa trên những yếu tố vật chất mà còn phải dựa trên những giá trị tinh thần bên trong. Đây chính là lý do tại sao giới trẻ ngày nay cần phải có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Bản sắc văn hóa dân tộc bao gồm những giá trị văn hóa từ lâu đời được truyền từ đời này sang đời khác. Nó bao gồm các phong tục tập quán và đặc trưng vùng miền của đất nước, đóng vai trò quan trọng trong tạo nên sự khác biệt và phong phú trong lối sống, sinh hoạt tập thể của con người. Bản sắc văn hóa dân tộc cũng là nơi để con người giao lưu văn hóa, tôn vinh vẻ đẹp của quê hương mình, cùng nhau gắn kết và vui đùa chan hòa sau. Đặc biệt, bản sắc văn hóa dân tộc là những đặc trưng về văn hóa của mỗi quốc gia, tạo nên sự đa dạng màu sắc cho cuộc sống và giúp đất nước không bị nhầm lẫn với bất kỳ quốc gia nào khác. Trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhiệm chung của mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Vì vậy, học sinh cần tích cực tìm hiểu và giữ gìn những giá trị văn hóa dân tộc, đồng thời phát huy giá trị đó trong giao tiếp với bạn bè năm châu. Đồng thời nhà trường cũng cần tổ chức nhiều hoạt động để tuyên truyền và mang đến cho học sinh nguồn tri thức về bản sắc văn hóa dân tộc. Từ đó, giá trị văn hóa của dân tộc sẽ không bị mai một và được lưu truyền cho những thế hệ sau.
Bài văn mẫu 3:
Bản sắc văn hóa là một phần không thể thiếu của mỗi dân tộc. Nó là một mảnh ghép quan trọng trong sự đa dạng và phong phú của nền văn hoá thế giới. Bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc có ý nghĩa thiêng liêng và quý giá, bởi vì nó là sản phẩm của lịch sử và kinh nghiệm sống của nhiều thế hệ. Việc giữ gìn bản sắc văn hóa là một nhu cầu lớn, vì nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và nền văn hoá của chúng ta. Bản sắc văn hóa còn giúp chúng ta giữ vững những giá trị, tín ngưỡng, phong tục và lễ nghi truyền thống của dân tộc. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên tính nhân văn và tình yêu quê hương của mỗi người. Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của thế giới hiện đại, bản sắc văn hóa đang bị đe dọa bởi sự đồng nhất hóa và trôi giạt của các nền văn hoá khác. Do đó, chúng ta cần phải đề ra các kế hoạch và giải pháp đổng bộ để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc. Mỗi người trong chúng ta cũng cần nhận thức được tầm quan trọng của bản sắc văn hóa, và nỗ lực để bảo tồn và phát triển nó. Chúng ta cần tiếp thu và học hỏi những giá trị nhân văn trong văn hoá truyền thống của mình, đồng thời cũng cần đón nhận và chấp nhận những giá trị mới trong thế giới đa dạng ngày nay. Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của Việt Nam là một trách nhiệm lớn, và cũng là một cơ hội để chúng ta tự hào về bản thân và đất nước. Chỉ có khi chúng ta đề cao và giữ gìn bản sắc văn hóa của mình, chúng ta mới có thể vươn lên thành một dân tộc văn minh, đóng góp tích cực cho sự phát triển của thế giới.
Đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) – Đề số 3
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
Đêm giao thừa, bên cạnh nồi bánh chưng sôi sình sịch, bõ già đang chăm chú canh nồi kẹo mạch nha. Cụ Kép dặn bõ già phải cẩn thận xem lửa kẻo lơ đễnh một chút là khê mất nồi kẹo.
Hai ông ấm, con trai cụ Kép, người lớn tuổi đứng đắn như thế, mà lại ngồi gần đấy, phất giấy vào những nan lồng. Thực là hai đứa trẻ con đang ngồi nghịch với lồng bàn giấy. Họ trịnh trọng ngồi dán hồ, vuốt giấy. Ông cụ Kép đứng kèm bên, mỗi lúc lại nhắc:
– Này Cả, thầy tưởng miệng lồng bàn, con nên đan to hơn miệng chậu. Con chạy ra, lấy cái que đo lại lợi chậu xem. Nếu rộng thì hỏng hết. Đo lợi chậu Mặc lan thôi.
Hai ông ấm, ngồi phất được đến mười cái lồng bàn giấy. Họ rất vui sướng vì họ tin đã làm toại được sở thích của cha già. Cụ Kép co ro chạy từ nồi mạch nha, qua đám lồng bàn giấy, đến cái rổ đá cuội đã ráo nước thì cụ ngồi xổm xuống, ngồi lựa lấy những viên đá thật trắng, thật tròn, để ra một mẹt riêng. Ông ấm cả, ông ấm hai lễ mễ bưng những chậu Mặc lan vào trong nhà. Cả ba ông con đều nhặt những hòn cuội xấu nhất, méo mó, xù xì trải xuống mặt đất những chậu lan gần nở. Mỗi lần có một người đụng mạnh vào rò lan đen, cụ Kép lại xuýt xoa như có người châm kim vào da thịt mình.
Nồi kẹo đã nấu xong nhưng phải đợi đến gần cuối canh hai kẹo mới nguội.
Bây giờ thêm được bõ già đỡ một tay nữa, cả ba ông con đều lấy những hòn cuội để riêng ban nãy ra mẹt, đem dúng đá cuội vào nồi kẹo, quấn kẹo bọc kín lấy đá, được viên nào liền đem đặt luôn vào lồng chậu hoa. Những viên đá bọc kẹo được đặt nhẹ nhàng lên trên lượt đá lót lên nền đất chậu hoa.
Úp xong lồng bàn giấy lên mười chậu Mặc lan thì vừa cúng giao thừa.
Ba ông con, khăn lượt áo thâm lạy trước bàn thờ đặt ngoài trời. Năm nay, trời giao thừa lành.
Cả một buổi sớm, cụ Kép phải bận ở đình làng. Trước khi ra đình cụ đã dặn bõ già ở nhà phải sửa soạn cho đủ để đến quá trưa, cụ và vài cụ nữa đi việc đình làng về sẽ cùng uống rượu thưởng hoa.
Bõ già đã bày ra giữa sân bốn cái đôn sứ Bát Tràng mầu xanh quan lục. Trước mặt mỗi đôn, bõ già đặt một án thư nhỏ, trên đó ngất nghểu hai chậu lan còn lù lù chiếc lồng bàn úp, và một hũ rượu da lươn lớn có nút lá chuối khô. Bõ già xếp đặt trông thạo lắm. Trong mấy năm nay, đầu mùa xuân nào bõ già cũng phải ít ra là một lần, bày biện bàn tiệc rượu Thạch lan hương như thế. Bõ già hôm nay lẩm bẩm phàn nàn với ông ấm hai:
– Năm nay cụ nhà uống rượu sớm quá và lại uống ban ngày. Mọi năm, cứ đúng rằm tháng giêng mới uống. Vả lại uống vào chiều tối. Đốt đèn lồng, treo ở ngoài vườn, trông vào bữa rượu hoa, đẹp lắm cậu ạ [..]
Phía ngoài cổng, có tiếng chó sủa vang. Bõ già nhìn ra thấy bốn cụ tiến vào đã quá nửa lòng ngõ duối. Cụ nào cũng cầm một cây quạt thước, chống một chiếc gậy tre càng cua hay trúc đùi gà. Uống xong tuần nước, cụ Kép mời ba cụ ra sân uống rượu. Bõ già vòng tay vái các cụ và đợi các cụ yên vị rồi thì khom khom mở từng chiếc lồng bàn giấy một.
Một mùi hương lan bị bỏ tù trong bầu không khí lồng bàn giấy phất từ đêm qua, đến bây giờ vội tản bay khắp vườn cây. Bốn cụ và bõ già đánh hơi mũi: Những cặp mắt kém cỏi đăm đăm nhìn kỹ vào khoảng không trong vắt như có ý theo dõi luồng hương thơm đang thấm nhập dần vào các lớp khí trời. Cơn gió nhẹ pha loãng hương thơm đặc vào không gian.
– Dạ, xin rước các cụ.
Dứt tiếng cụ Kép, tất cả bốn cụ đề úp lòng bàn tay vào nhau thi lễ và giơ tay chỉ thẳng vào giữa mời nhau ai cao tuổi xin nhắp chén trước đi. Tiệc rượu bắt đầu. Bõ già kính cẩn chắp tay đứng sau lưng chủ, có vẻ cũng thèm say lắm. [..] .
Sau mấy câu phê bình về tiệc rượu, tỏ ra mình là người biết thưởng thức những vị thanh lương đạm bạc, bốn cụ đều xoay câu chuyện sang phía thơ văn. Cụ Tú người cùng làng với cụ Kép mở đầu câu chuyện làm thơ.
– Sớm nay, đệ đã khai bút rồi. Đệ nghĩ dược một đôi câu đối. Để các cụ chữa cho mấy chữ. Chiều nay sẽ viết luôn vào giấy hồng điều để xin phép dán thêm vào cổng nhà.
Ba cụ cùng cạn chén một lúc, cùng nói một lúc:
– Cụ Tú hãy cạn luôn ba chén rồi hãy đọc đôi câu đối mới. Câu đối của cụ còn ai mà hạch nổi chữ nào. Cụ nói gì mà khiêm tốn vậy.. Chúng tôi xin nghe.
Chờ cụ Tú dặng hắng lấy giọng, mỗi cụ đều bỏ vào mồm những viên kẹo mạch nha đá cuội ướp hương lan. Những nhân đá đánh vào răng kêu lách cách. Mỗi ông già đọc một đôi câu đối.
Rồi chén rượu ngừng là một lời thơ ngâm trong trẻo. Cứ thế cho tàn hết buổi chiều. [..] .
(Trích truyện ngắn Hương cuội, Vang bóng một thời – Nguyễn Tuân)
Bạn đang xem: 5 Đề đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) có đáp án chi tiết
Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn trích.
Lời giải:
Phong cách ngôn ngữ của đoạn trích: Nghệ thuật
Câu 2. Qua đoạn trích, em hiểu thế nào về nhan đề “Hương cuội”?
Lời giải:
Nhan đề “Hương cuội” trong văn cảnh truyện ngắn này có nghĩa là mùi hương của đá cuội. Đá cuội được chọn làm nhân kẹo và được ướp hương lan nên có mùi hương của hoa lan.
Câu 3. Không khí Tết cổ truyền được miêu tả qua những chi tiết nào?
Lời giải:
Không khí Tết cổ truyền được miêu tả qua những chi tiết: Cụ Kép cùng con cháu quây quần sửa sang nơi thờ, rửa lá dong, nấu bánh chưng, chăm chút cho vườn lan nở đúng dịp Tết, nấu kẹo mạch nha ướp hương lan, uống rượu bình thơ, thưởng thức cái không khí êm đềm của mùa xuân.
Câu 4. Đoạn trích ca ngợi nét đẹp văn hóa gì của người Việt Nam?
Lời giải:
Đoạn trích ca ngợi nét đẹp văn hóa của người Việt Nam: Tập tục đón Tết với những thú vui và nghi lễ truyền thống.
Câu 5. Lối kể chuyện tỉ mỉ, tinh tế của Nguyễn Tuân thể hiện trong đoạn trích trên như thế nào?
Lời giải:
Lối kể chuyện tỉ mỉ, tinh tế của Nguyễn Tuân thể hiện trong đoạn trích trên: Mọi công việc chuẩn bị cho ngày Tết đều được nhà văn miêu tả tỉ mỉ: Bữa tiệc rượu đặc biệt thanh tịnh được mở đầu rất ấn tượng:”Bõ già vòng tay vái các cụ và đợi các cụ yên vị rồi thì khom khom mở từng chiếc lồng bàn giấy một. Một mùi hương lan bị bỏ tù trong bầu không khí lồng bàn giấy phất từ đêm qua, đến bây giờ vội tản bay khắp vườn cây..
Câu 6. Nhận xét về ngôn ngữ Nguyễn Tuân trong đoạn trích trên.
Lời giải:
Nhận xét về ngôn ngữ Nguyễn Tuân trong đoạn trích trên: Nhà văn đã sử dụng hệ thống từ cổ, từ Hán Việt một cách đắc địa. Những từ cổ này được kết hợp hài hòa, chặt chẽ với những cảnh, những người trong quá khứ, tạo nên một hiệu quả đặc biệt. Việc sử dụng hệ thống ngôn từ độc đáo như trên vừa thể hiện dụng ý của nhà văn lại vừa nói lên một cách đầy đủ nhất sự hiểu biết sâu rộng, cặn kẽ của nhà văn về nhiều phương diện như lịch sử, văn hóa và xã hội.
Đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) – Đề số 4
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
Cụ Kép là người thích uống rượu ngâm thơ và chơi hoa lan. Cụ đã tới cái tuổi được hoàn toàn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình. Vì bây giờ trong nhà cụ cũng đã thừa bát ăn. Xưa kia, cụ cũng muốn có một vườn cảnh để sớm chiều ra đấy tự tình. Nhưng nghĩ rằng mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng làm lạc mất cả quan niệm cũ, làm tiêu hao mất bao nhiêu giá trị tinh thần; nhưng nghĩ mình chỉ là một kẻ chọn nhầm thế kỷ với hai bàn tay không có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất còn của mình cũng chưa xong, nói chi đến chuyện chơi hoa. Cụ Kép thường nói với lớp bạn cũ rằng có một vườn hoa là một việc dễ dàng, nhưng đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó. Cụ muốn nói rằng người chơi hoa nhiều khi phải lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ không bao giờ biết lên tiếng. Như thế mới phải đạo, cái đạo của người tài tử. Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
Đến hồi gần đây, biết đã đủ tư cách chơi cây cảnh, cụ Kép mới gây lấy một vườn lan nho nhỏ. Giống lan gì cũng có một chậu: Tiểu kiều, Đại kiều, Nhất điểm, Loạn điểm, Yên tử v. V.. Chỉ trừ có giống lan Bạch ngọc là không thấy trồng ở vườn. Không phải vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giò mười đồng bạc, mà cụ Kép không trồng giống hoa này..
(Trích Hương cuội, TheoVang bóng một thời, Nguyễn Tuân, NXB Hội nhà văn, 2018)
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích là gì?
A.Biểu cảm
B.Tự sự
C. Nghị luận
D. Thuyết minh
Câu 2: Xác định thể loại của văn bản trên
A.Truyện ngắn
B. Tiểu thuyết
C. Thần thoại
D. Truyền kì
Câu 3: Tìm một biện pháp tu từ nổi bật được sử dụng trong đoạn trích?
A. Điệp ngữ
B. Điệp từ
C. So sánh
D. Đối
Câu 4: Cụm từ người tài tử trong đoạn trích có ý nghĩa gì?
A. Người nổi tiếng trong lĩnh vực điện ảnh.
B. Người biết thưởng lãm và trân quý cái đẹp.
C. Người không quan tâm thể sự, chỉ chú tâm tới cái đẹp.
D. Người có tài năng đặc biệt và thú chơi cầu kỉ.
Câu 5: Ý nào sau đây diễn tả đúng nội dung đoạn trích?
A. Ca ngợi thú chơi hoa tạo nhã của người xưa.
B. Thể hiện sự tiếc nuối trước vẻ đẹp của một thời vang bóng.
C. Thể hiện sự quan tâm tới cái đẹp một thời vang bóng.
D. Phê phán xã hội nhố nhăng làm lạc mất cả quan niệm cũ.
Câu 6: Theo em, thú chơi tao nhã được đề cập trong đoạn trích có còn phù hợp với xã hội hôm nay không?
Lời giải:
Theo em, thú chơi hoa tao nhã luôn phù hợp với mọi tầng lớp, mọi hoàn cảnh của con người trong xã hội hiện nay. Tuy nhiên, mỗi con người chúng ta phải biết trân quý cái đẹp, trân trọng và tận tụy chăm sóc những bông hoa đó. Chăm sóc chúng bằng cái tâm, cái tình chứ không phải là sợ thờ ơ, mặc cho cây hoa sống hay chết.
Câu 7: Lí do gì đã khiến Cụ Kẹp nghĩ rằng mình không phù hợp để chơi hoa?
Lời giải:
Cụ Kép nghĩ mình không phù hợp để chơi hoa là vì:
- Cụ Kép nghĩ rằng mình chỉ là anh nhà Nho sống dưới thời Tây Tàu lố lăng làm mất đi quan niệm cũ.
- Cụ Kép cho rằng mình là một kẻ “không có lợi khí mới”, chưa lo cho được cho bản thân thì sao dám nhắc đến việc chơi hoa, chăm sóc cho hoa.
Đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) – Đề số 5
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
Cụ Kép là người thích uống rượu ngâm thơ và chơi hoa lan. Cụ đã tới cái tuổi được hoàn toàn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình. Vì bây giờ trong nhà cụ cũng đã thừa bát ăn. Xưa kia, cụ cũng muốn có một vườn cảnh để sớm chiều ra đấy tự tình. Nhưng nghĩ rằng mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng làm lạc mất cả quan niệm cũ, làm tiêu hao mất bao nhiêu giá trị tinh thần; nhưng nghĩ mình chỉ là một kẻ chọn nhầm thế kỷ với hai bàn tay không có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất còn của mình cũng chưa xong, nói chi đến chuyện chơi hoa. Cụ Kép thường nói với lớp bạn cũ rằng có một vườn hoa là một việc dễ dàng, nhưng đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó. Cụ muốn nói rằng người chơi hoa nhiều khi phải lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ không bao giờ biết lên tiếng. Như thế mới phải đạo, cái đạo của người tài tử. Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
Đến hồi gần đây, biết đã đủ tư cách chơi cây cảnh, cụ Kép mới gây lấy một vườn lan nho nhỏ. Giống lan gì cũng có một chậu: Tiểu kiều, Đại kiều, Nhất điểm, Loạn điểm, Yên tử v. V.. Chỉ trừ có giống lan Bạch ngọc là không thấy trồng ở vườn. Không phải vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giò mười đồng bạc, mà cụ Kép không trồng giống hoa này..
(Trích Hương cuội, TheoVang bóng một thời, Nguyễn Tuân, NXB Hội nhà văn, 2018)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là:
A. Miêu tả
B. Biểu cảm
C. Nghị luận
D. Tự sự
Câu 2. Đoạn trích được kể bằng ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ nhất
B. Ngôi thứ hai
C. Ngôi thứ ba
D. Ngôi thứ nhất và thứ ba
Câu 3. Phong cách ngôn ngữ của đoạn trích?
A. Sinh hoạt
B. Nghệ thuật
C. Báo chí
D. Chính luận
Câu 4. Đoạn trích viết về thú vui nào của cụ Kép?
A. Uống rượu
B. Ngâm thơ
C. Chơi hoa
D. Chơi chữ
Câu 5. Cụ Kẹp nghĩ rằng mình không phù hợp để chơi hoa vì lí do nào sau đây?
A. Cụ đã tới cái tuổi được hoàn toàn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình.
B. Nghĩ rằng mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng, chỉ là một kẻ chọn nhầm thế kỷ với hai bàn tay không có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất còn của mình cũng chưa xong
C. Đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó
D. Gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
Câu 6. Cụ Kép đối xử với hoa bằng tình cảm, thái độ như thế nào?
A. Trân trọng, nâng niu, lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ
B. Phó mặc, thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay
C. Đắm đuối, mê mẩn đến quên ăn, quên ngủ, không quan tâm đến điều gì khác ngoài hoa
D. Bình thường, không yêu, không ghét.
Câu 7. Với tính cách của cụ Kép, theo em vì sao cụ không trồng lan Bạch ngọc?
A. Vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giò mười đồng bạc
B. Vì lan Bạch ngọc màu trắng, cụ không thích màu trắng
C. Vì lan Bạch ngọc không đẹp, cụ chỉ thích trồng những giống lan đẹp nổi bật
D. Vì lan Bạch ngọc khó chăm và nhẹ nhàng, yểu điệu phù hợp với phụ nữ.
Câu 8. Thú vui của cụ Kép trong đoạn trích trên là thú vui như thế nào?
A. Thanh cao, tao nhã
B. U mê, vô bổ
C. Nhàm chán, giết thời gian
D. Độc đáo, khác người
Câu 9. Theo em, vì sao truyện Hương cuội lại được đặt trong tập truyện Vang bóng một thời?
Lời giải:
Truyện Hương cuội được đặt trong tập truyện Vang bóng một thời vì những nét tương đồng sau:
– Truyện Hương cuội có xu xướng hoài cổ như các truyện khác trong tập truyện.
– Nhân vật cụ Kép trong Hương cuội cũng là kiểu nhà nho thất thế, phẫn uất với thời buổi đương thời, tìm giữ vẻ đẹp xưa trong thú chơi hoa, một thú vui thanh cao – có nét tương đồng với thú vui của các nhân vật khác trong tập truyện.
Câu 10. Phân tích tác dụng của 1 biện pháp nghệ thuật nổi bật trong câu văn sau:
Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
Lời giải:
Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.
– Biện pháp nghệ thuật điệp ngữ: chúng, không ; đi cùng điệp ngữ này là các từ ngữ chỉ thái độ của con người với cây: Phó mặc, đày, (không) biết, (không) hay
– Tác dụng:
+ Nhấn mạnh thái độ thờ ơ, dửng dưng với hoa của một số người chơi hoa mà không biết trân trọng, không yêu hoa; Thể hiện thái độ xót xa, không đồng tình của cụ Kép với cách ứng xử đó.
+ Tạo nhịp điệu cho lời văn.
Câu 11. Hãy nêu 2 phương diện thể hiện phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong đoạn trích trên.
Lời giải:
Hai phương diện thể hiện phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong đoạn trích trên:
– Nguyễn Tuân say mê khám phá cái đẹp, trong truyện là vẻ đẹp của nhân vật cụ Kép, vẻ đẹp của thú chơi hoa.
– Ngôn ngữ Nguyễn Tuân trong đoạn trích trên: Phong phú, trau chuốt, trang trọng; lời văn giàu nhịp điệu.
– Nguyễn Tuân tiếp cận con người ở phương diện nghệ sĩ: Cụ Kép là nghệ sĩ trong nghệ thuật chơi hoa.
Câu 12. Con người có nhiều thú vui, theo em, nên theo đuổi những thú vui như thế nào?
Lời giải:
Nên theo đuổi những thú vui lành mạnh, tốt đẹp, những thú vui góp phần nuôi dưỡng tinh thần con người, hướng con người đến những điều đẹp đẽ.
*******
Trên đây là 5 Đề đọc hiểu Hương cuội (Nguyễn Tuân) có đáp án chi tiết do thầy cô biên soạn. Hy vọng sẽ là tài liệu giúp các em ôn luyện tại nhà thật tốt và tự tin trước khi bước vào kì thi học kì sắp tới. Chúc các em thi thật tốt và đạt điểm cao.
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Giáo dục
