Hóa học 9 Bài 10: Một số muối quan trọng – Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 10

Hóa học 9 Bài 10: Một số muối quan trọng được THPT Ngô Thì Nhậm biên soạn hy vọng sẽ là là tài liệu hữu ích giúp các em nắm vững kiến thức bài học và đạt kết quả tốt trong các bài thi, bài kiểm tra trên lớp.

Tóm tắt lý thuyết Hóa học 9 Bài 10

I. MUỐI NATRI CLORUA (công thức hóa học NaCl)

1. Trạng thái tự nhiên

Natri clorua có trong nước biển. Cho nước biển bay hơi, ta được chất rắn là hỗn hợp của nhiều muối, thành phần chính là NaCl (trong 1m³ nước biển có hòa tan chừng 27 kg NaCl, 5kg MgCl₂, 1kg CaSO₄ và một khối lượng nhỏ những muối khác).

Ngoài ra, trong lòng đất cũng chứa một khối lượng muối natri clorua kết tinh gọi là muối mỏ. Những mỏ muối có nguồn gốc từ những hồ nước mặn đã cạn đi từ hàng triệu năm.

2. Cách khai thác

* Ở những nơi có biển hoặc hồ nước mặn, người ta khai thác NaCl từ nước mặn ở trên. Cho nước mặn bay hơi từ từ, thu được muối kết tinh.

* Ở những nơi có mỏ muối, người ta đào hầm hoặc giếng sâu đến mỏ muối để lấy muối lên. Muối mỏ sau khi khai thác, được nghiền nhỏ và tinh chế để có muối sạch.

3. Ứng dụng

Muối NaCl có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất, nó được dùng để:

– Làm gia vị và bảo quản thực phẩm. Muối iot là muối ăn NaCl có trộn thêm một ít KIO₃ + KI.

– Làm nguyên liệu để sản xuất: Na, NaOH, H₂, Cl₂, Na₂CO₃, nước gia – ven, …

II. KALI NITRAT (công thức hóa học KNO₃)

KNO₃ còn có tên gọi khác là diêm tiêu.

1. Tính chất

KNO₃ là chất rắn, màu trắng, tan nhiều trong nước, khi tan thu nhiệt.

KNO₃ bị nhiệt phân hủy: 

2. Ứng dụng:

KNO₃ dùng chế tạo thuốc nổ đen, làm phân bón, bảo quản thực phẩm trong công nghiệp.

Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 10

Bài 1 (trang 36 SGK Hóa 9)

Có những muối sau: CaCO₃, CaSO₄, Pb(NO₃)₂, NaCl. Muối nào nói trên:

a) Không được phép có trong nước ăn vì tính độc hại của nó?

b) Không độc nhưng cũng không được có trong nước ăn vì vị mặn của nó?

c) Không tan trong nước, nhưng bị phân hủy ở nhiệt độ cao?

d) Rất ít tan trong nước và khó bị phân hủy ở nhiệt độ cao?

Lời giải:

a) Không được phép có trong nước uống vì tính độc hại: Pb(NO₃)₂

b) Không độc nhưng cũng không nên có trong nước uống vì vị mặn của nó: NaCl

c) Không tan trong nước nhưng bị phân hủy ở nhiệt độ cao: CaCO₃

PTHH: CaCO₃  CaO + CO₂

d) Rất ít tan trong nước và khó bị phân hủy ở nhiệt độ cao: CaSO₄.

Bài 2 (trang 36 SGK Hóa 9)

Hai dung dịch tác dụng với nhau, sản phẩm thu được có NaCl. Hãy cho biết hai cặp dung dịch các chất ban đầu có thể đã dùng. Minh họa bằng các phương trình hóa học.

Lời giải:

Muối NaCl là sản phẩm của phản ứng hai dung dịch sau:

– Phản ứng trung hòa HCl bằng dung dịch NaOH:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

– Phản ứng trao đổi giữa:

Muối + axit: Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

Muối + muối: Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ ↓ + 2NaCl

Na₂CO₃ + BaCl₂→ BaCO₃ ↓ + 2NaCl

Muối + kiềm: CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaCl.

Bài 3 (trang 36 SGK Hóa 9)

a) Viết phương trình điện phân dung dịch muối ăn (có màng ngăn xốp).

b) Những sản phẩm của sự điện phân dung dịch NaCl ở trên có nhiều ứng dụng quan trọng:

– Khi clo dùng để: 1) … ; 2) … ; 3) …

– Khi hiđro dùng để: 1) … ; 2) … ; 3) …

– Natri hiđroxit dùng để: 1) … ; 2) … ; 3) …

Điền những ứng dụng sau đây vào những chỗ để trống ở trên cho phù hợp: Tẩy trắng vải, giấy; nấu xà phòng; sản xuất axit clohiđric; chế tạo hóa chất trừ sâu, diệt cỏ; hàn cắt kim loại; sát trùng, diệt khuẩn nước ăn; nhiên liệu cho động cơ tên lửa; bơm khí cầu, bóng thám không; sản xuất nhôm; sản xuất chất dẻo PVC; chế biến dầu mỏ.

Lời giải:

a) 2NaCl + 2H₂O → 2NaOH + H₂ ↑ + Cl₂ ↑ (điện phân có màng ngăn)

b) Điền các chữ:

– Khí clo dùng để: 1) tẩy trắng vải, giấy; 2) sản xuất axit HCl; 3) sản xuất chất dẻo PVC.

– Khí hiđro dùng để: 1) hàn cắt kim loại; 2) làm nhiên liệu động cơ tên lửa; 3) bơm khí cầu, bóng thám không.

– Natri hiđroxit dùng để: 1) nấu xà phòng; 2) sản xuất nhôm; 3) chế biến dầu mỏ.

Bài 4 (trang 36 SGK Hóa 9)

Dung dịch NaOH có thể dùng để phân biệt hai muối có trong mỗi cặp chất sau đây được không? (Nếu được thì ghi dấu (x), nếu không được thì ghi dấu (o) vào các ô vuông).

a) Dung dịch K₂SO₄ và dung dịch Fe₂(SO₄)₃

b) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch CuSO₄

c) Dung dịch NaCl và dung dịch BaCl₂

Viết các phương trình hóa học nếu có.

Lời giải:

– Dung dịch NaOH có thể dùng để phân biệt được hai muối ở phần a) và b).

a) K₂SO₄ và Fe₂(SO₄)₃

K₂SO₄ + NaOH → không phản ứng

Fe₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 3Na₂SO₄ + 2Fe(OH)₃↓ _{nâu đỏ}

b) Na₂SO₄ và CuSO₄

Na₂SO₄ + NaOH → không phản ứng

CuSO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂↓ _xanh

c) Cả NaCl và BaCl₂ đều không phản ứng với NaOH nên dùng NaOH không thể phân biệt được hai dung dịch này.

Bài 5 (trang 36 SGK Hóa 9)

Trong phòng thí nghiệm có thể dùng muối KClO₃ hoặc KNO₃ để điều chế khí oxi bằng phản ứng phân hủy.

a) Viết các phương trình hóa học xảy ra đối với mỗi chất.

b) Nếu dùng 0,1 mol mỗi chất thì thể tích oxi thu được có khác nhau không? Hãy tính thể tích khí oxi thu được.

c) Cần điều chế 1,12 lít khí oxi, hãy tính khối lượng mỗi chất cần dùng. Các thể tích khí được đo ở điều kiện tiêu chuẩn.

Lời giải:

a) Các phương trình phản ứng phân hủy:

2KNO₃ → 2KNO₂ + O₂ ↑ (1)

2KClO₃ → 2KCl + 3O₂ ↑ (2)

b) Theo phương trình (1) và (2): số mol hai muối tham gia phản ứng nhu nhau (0,1 mol), nhưng số mol oxi sinh ra không như nhau.

Theo phương trình (1):

V_O2 = 0,05. 22,4= 1,12 lít

Theo phương trình (2):

V_O2 = 0,15 .22,4 = 3,36 lít.

c) 

2KNO₃ → 2KNO₂ + O₂

2KClO₃ → 2KCl + 3O₂

Theo pt: n_KNO3 = 2.n_O2 = 0,05 . 2 = 0,1 mol,

M_KNO3 = 101g/mol ; M_KClO3 = 122,5 g/mol

m_KNO3 cần dùng = 0,1 x 101 = 10,1g

m_KClO3 cần dùng = 0,1 /3 x 122,5 = 4,08g.

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 10 (có đáp án)

Câu 1: Trong tự nhiên muối natri clorua có nhiều trong:

A. Nước biển.

B. Nước mưa.

C. Nước sông.

D. Nước giếng.

Lời giải

Đáp án: A

Câu 2: Nung kali nitrat (KNO₃) ở nhiệt độ cao, ta thu được chất khí là

A. NO.

B. N₂O

C. N₂O₅

D. O₂.

Lời giải

Đáp án: D

Câu 3: Muối kali nitrat (KNO₃):

A. Không tan trong trong nước.

B. Tan rất ít trong nước.

C. Tan nhiều trong nước.

D. Không bị phân huỷ ở nhiệt độ cao.

Lời giải

Đáp án: C

Câu 4: Điện phân dung dịch natri clorua (NaCl) bão hoà trong bình điện phân có màng ngăn ta thu được hỗn hợp khí là:

A. H₂ và O₂.

B. H₂ và Cl₂.

C. O₂ và Cl₂.

D. Cl₂ và HCl

Lời giải

Đáp án: B

Câu 5: Để loại bớt muối Na₂SO₄ có lẫn trong dung dịch NaCl ta dùng:

A. Dung dịch AgNO₃.

B. Dung dịch HCl.

C. Dung dịch BaCl₂.

D. Dung dịch H₂SO₄

Lời giải

Đáp án: C

Sử dụng dung dịch BaCl₂:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO_{4 (↓ trắng)} + 2NaCl

Sau đó lọc bỏ kết tủa.

Câu 6: Hoà tan 50 gam muối ăn vào 200 gam nước thu được dung dịch có nồng độ là:

A. 15%.

B. 20%.

C. 18%.

D. 25%

Lời giải

Đáp án: B

Câu 7: Để có được dung dịch NaCl 32%, thì khối lượng NaCl cần lấy hoà tan vào 200 gam nước là:

A. 90g.

B. 94,12 g.

C. 100g.

D. 141,18 g.

Lời giải

Đáp án: B

Câu 8: Hoà tan 7,18 gam muối NaCl vào 20 gam nước ở 20°C thì được dung dịch bão hoà. Độ tan của NaCl ở nhiệt độ đó là:

A. 35g.

B. 35,9g.

C. 53,85g.

D. 71,8g.

Lời giải

Đáp án: B.

Câu 9: Hoà tan 10,95 g KNO₃ vào 150g nước thì được dung dịch bão hoà ở 20°C, độ tan của KNO₃ ở nhiệt độ này là:

A. 6,3g.

B. 7 g

C. 7,3 g

D. 7,5 g.

Lời giải

Đáp án: C

Câu 10: Hoà tan 5,85 g natri clorua vào nước thu được 50 ml dung dịch. Dung dịch tạo thành có nồng độ mol là:

A. 1M.

B. 1,25M.

C. 2M.

D. 2.75M.

Lời giải

Đáp án: C

n_NaCl = 5,85 : 58,5 = 0,1 mol

Đổi 50 ml = 0,05 lít.

******************

Trên đây là nội dung bài học Hóa học 9 Bài 10: Một số muối quan trọng do THPT Ngô Thì Nhậm biên soạn bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án đầy đủ. Hy vọng các em sẽ nắm vững kiến thức về Một số muối quan trọng. Chúc các em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong các bài thi bài kiểm tra trên lớp.

Biên soạn bởi: Trường THPT Ngô Thì Nhậm

Chuyên mục: Hoá học 9