Năm 1764 ai là người phát minh ra máy kéo sợi Gien-ni?

Trong những năm 1750, các nhà máy dệt may không để đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Lúc này, người ta vẫn còn sử dụng xe quay sợi với với một cọc suốt. Vì thế mà mỗi công nhân chỉ làm được một cuộn chỉ mỗi ngày. Đến cuối năm 1764 đầu năm 1765, máy kéo sợi Gien-ni ra đời. Máy này có cấu tạo như xe quay sợi bình thường nhưng lại chứa tới 16 – 18 cọc suốt và chỉ cần một công nhân vận hành máy. Vì lượng cọc suốt nhiều hơn, máy có thể tạo ra nhiều sợi vải hơn khi vận hành, năng suất làm việc cũng tăng lên gấp tám lần. Tại một số nhà máy, máy kéo sợi Gien-ni được trang bị 80 – 120 cọc suốt để đẩy mạnh sản lượng.

Máy kéo sợi Gien-ni là phát minh quan trọng giúp cho sản lượng nguyên liệu ngành dệt may tại châu Âu tăng lên nhanh chóng. Phát minh này giúp nguồn cung sợi vải cho ngành dệt may tăng lên. Đồng thời, nó cũng giúp giá vải giảm xuống và người tiêu dùng có thể mua vải dễ dàng hơn.

Người đã phát minh ra máy kéo sợi Gien-ni

James Hargreaves được ghi nhận là người đã sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni vào năm 1764. Hargreaves sinh năm 1720 tại hạt Lancashire và là con trai trong một gia đình thợ mộc nghèo khổ. Lớn lên trong cảnh bần hàn, Hargreves sớm đã thành thạo việc sử dụng các công cụ nghề mộc và nhanh chóng trở thành người thợ giỏi dưới sự kèm cặp của cha và ông nội. Sau này ông chuyển đến hạt Blackburn sinh sống và xây dựng gia đình tại đây. Với phát minh máy kéo sợ Gien-ni của mình, ông trở thành một trong những người nổi tiếng nhất cuộc cách mạng công nghiệp tại Anh.

Giêm Ha-gri-vơ (James Hargreaves (1720 – 22/4/1778) là người sáng chế ra máy kéo sợi và lấy tên con gái mình đặt cho máy.

James Hargreaves phát minh ra máy kéo sợi đến vào đúng thời điểm – thời điểm đổi mới công nghệ trong khung dệt và dệt ở Vương quốc Anh.

James Hargreaves sinh năm 1720 tại Oswaldtwistle, Anh. Không được học hành bài bản, ông là một thợ dệt và thợ dệt nghèo nàn và không bao giờ học đọc hay viết.

Ông đã phát minh ra “jenny” vào năm 1764. Cái nhìn sâu sắc của ông là các trục quay trên bánh xe quay không nhất thiết phải nằm ngang, mà có thể được đặt thẳng đứng thành một hàng – điều đó cho phép có nhiều chỗ hơn trong số chúng.

Những điều thú vị về phát minh máy kéo sợi “jenny”của Hargreaves

Vào những năm 1760, Hargreaves đang sống ở làng Stanhill và là một trong nhiều thợ dệt sở hữu bánh xe quay và khung cửi của riêng mình. Người ta kể rằng một ngày nọ, con gái Jenny của ông đã vô tình làm đổ bánh xe quay của gia đình. Trục quay tiếp tục quay và nó cho Hargreaves ý tưởng rằng cả một dòng trục quay có thể hoạt động trên một bánh xe.

Năm 1764, Hargreaves xây dựng cái được gọi là Spinning-Jenny. Máy sử dụng tám trục quay để chỉ kéo sợi từ một bộ cuộn sợi tương ứng. Bằng cách quay một bánh xe, giờ đây người vận hành có thể quay tám sợi chỉ cùng một lúc. Sợi mà máy tạo ra thô và thiếu độ bền, khiến nó chỉ thích hợp cho việc lấp đầy sợi ngang, các sợi dệt ngang dọc.

Ban đầu, Hargreaves sản xuất chiếc máy này để sử dụng trong gia đình nhưng khi anh bắt đầu bán máy, những người thợ quay từ Lancashire, lo sợ khả năng cạnh tranh rẻ hơn, đã đến nhà anh và phá hủy thiết bị của anh.

Hargreaves đã không nộp đơn xin cấp bằng sáng chế cho Spinning Jenny của mình cho đến năm 1770 và do đó những người khác đã sao chép ý tưởng của ông mà không phải trả cho ông bất kỳ khoản tiền nào.

Hargreaves chuyển đến Nottingham, nơi ông đã xây dựng một nhà máy kéo sợi nhỏ. Vào thời điểm James Hargreaves qua đời vào năm 1778, hơn 20.000 máy Spinning-Jenny đã được sử dụng ở Anh.

Hargreaves – Người sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni vì thương vợ

Cuộc sống của Hargreaves sau hôn nhân khá chật vật. Hai vợ chồng phải làm lụng vất vả để gia đình có cái ăn, cái mặc. Vì vợ ông làm nghề thợ dệt nên ông đã thuê một máy dệt và máy xe sợi của chủ xưởng dệt để vợ có thể vừa ở nhà trông con mà vẫn dệt được vải. Thời đó, thợ dệt ở Anh vẫn sử dụng máy kéo sợi loại cũ có duy nhất một cọc suốt. Hiệu suất của loại máy là rất thấp, sợi vải thành phẩm thô và có độ bền kém. Loại máy kéo sợi mà vợ của Hargreaves sử dụng chính là loại cổ lỗ ấy. Công sức mà vợ ông bỏ ra để xe sợi là rất nhiều nhưng tiền công lại bèo bọt vô cùng.

Thương vợ vất vả, Hargreaves thường hay kéo sợi giúp vợ mình. Nhờ đó mà ông đã thành thạo kỹ thuật và nắm rõ nguyên lý làm việc cũng như cấu tạo của máy kéo sợi. Với đầu óc nhanh nhạy của một người thợ mộc giỏi. Hargreaves đã cải tiến loại máy kéo sợi cổ lỗ sĩ kia bằng cách lắp đặt thêm các cọc suốt. Nhờ sáng tạo này mà ông đã giúp được người vợ của mình hoàn thành sản lượng mà chủ xưởng dệt yêu cầu. Phát minh máy kéo sợi Gien-ni của Hargreaves đã giải quyết được khó khăn của ngành dệt, góp phần đưa ngành công nghiệp này của nước Anh tiến vọt.

********************

Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm

Chuyên mục: Giáo Dục